Bu Kanunun amacı, ödeme ve menkul kıymet mutabakat sistemlerine, ödeme hizmetlerine, ödeme kuruluşlarına ve elektronik para kuruluşlarına
27 Haziran 2013 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 28690
ÖDEME VE MENKUL KIYMET MUTABAKAT SİSTEMLERİ, ÖDEME HİZMETLERİ VE ELEKTRONİK PARA KURULUŞLARI HAKKINDA KANUN
Kanun No. 6493
Kabul Tarihi: 20/6/2013
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı, ödeme ve menkul kıymet mutabakat sistemlerine, ödeme hizmetlerine, ödeme kuruluşlarına ve elektronik para kuruluşlarına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Kanun, ödeme ve menkul kıymet mutabakat sistemlerini, ödeme hizmetlerini, ödeme kuruluşları ile elektronik para kuruluşlarını kapsar.
Tanımlar
MADDE 3- (1) Bu Kanunun uygulanmasında;
a) Alıcı: Ödeme işlemine konu fonun ulaşması istenen gerçek veya tüzel kişiyi,
b) Banka: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Anonim Şirketini,
c) Elektronik haberleşme işletmecisi: 5/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunuçerçevesinde tanımlanan işletmeciyi,
ç) Elektronik para: Elektronik para ihraç eden kuruluş tarafından kabul edilen fon karşılığı ihraç edilen, elektronik olarak saklanan, bu Kanunda tanımlanan ödeme işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılan ve elektronik para ihraç eden kuruluş dışındaki gerçek ve tüzel kişiler tarafından da ödeme aracı olarak kabul edilen parasal değeri,
d) Elektronik para kuruluşu: Bu Kanun kapsamında elektronik para ihraç etme yetkisi verilen tüzel kişiyi,
e) Fon: Banknot, madeni para, kaydi para veya elektronik parayı,
f) Gönderen: Kendi ödeme hesabından veya ödeme hesabı bulunmaksızın ödeme emri veren gerçek veya tüzel kişiyi,
g) Katılımcı: Sisteme katılarak doğrudan transfer emri verme yetkisi bulunan ve sistem kurallarına uymakla yükümlü tüzel kişiyi,
ğ) Kişisel güvenlik bilgileri: Ödeme aracı ile işlem gerçekleştirirken kullanılabilecek şifre, son kullanma tarihi, güvenlik numarası gibi ödeme aracını ve ödeme aracı kullanıcısının kimliğini belirleyici bilgileri,
h) Kontrol: Bir tüzel kişinin; sermayesinin, asgari yüzde elli birine sahip olma şartı aranmaksızın, çoğunluğuna doğrudan veya dolaylı olarak sahip olunması veya bu çoğunluğa sahip olunmamakla birlikte imtiyazlı hisselerin elde bulundurulması veya diğer hissedarlarla yapılan anlaşmalara istinaden oy hakkının çoğunluğu üzerinde tasarrufta bulunulması suretiyle veya herhangi bir suretle yönetim kurulu üyelerinin karara esas çoğunluğunu atayabilme ya da görevden alma gücünün elde bulundurulmasını,
ı) Kurul: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunu,
i) Kurum: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunu,
j) Menkul kıymet mutabakat sistemi: Üç veya daha fazla katılımcı arasındaki transfer emirlerinden kaynaklanan menkul kıymet aktarımlarının gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla yapılan takas ve mutabakat işlemleri için gerekli altyapıyı sunan ve ortak kuralları olan yapıyı,
k) Merkezî karşı taraf: Bir veya daha fazla piyasada işlem gören finansal sözleşmelerin tarafları arasında alıcıya karşı satıcı, satıcıya karşı da alıcı rolünü üstlenerek işlemlerin tamamlanmasını taahhüt eden kuruluşu,
l) Mutabakat: İki ya da daha fazla taraf arasındaki fon ya da menkul kıymet aktarımından kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmesini,
m) Mutabakat hesabı: Banka, bir mutabakat kuruluşu veya merkezi karşı taraf nezdinde bulunan, fon veya menkul kıymetleri muhafaza etmek ve sistemdeki katılımcılar arasındaki işlemlerin mutabakatını sağlamak amacıyla kullanılan hesabı,
n) Mutabakat kuruluşu: Nezdinde mutabakat hesabı bulunduran ve gerektiğinde katılımcıya mutabakat amacıyla kredi verebilen kuruluşu,
o) Netleştirme: Bir katılımcının gönderdiği ve aldığı transfer emirlerinden kaynaklanan alacak ve borçların karşılıklı mahsup edilerek tek bir alacak veya borca dönüştürülmesini,
ö) Ödeme aracı: Ödeme hizmeti sağlayıcısı ile kullanıcısı arasında belirlenen ve ödeme hizmeti kullanıcısı tarafından ödeme emrini vermek için kullanılan kart, cep telefonu, şifre ve benzeri kişiye özel aracı,
p) Ödeme emri: Ödeme hizmeti kullanıcısı tarafından ödeme işleminin gerçekleşmesi amacıyla ödeme hizmeti sağlayıcısına verilen talimatı,
r) Ödeme hesabı: Ödeme hizmeti kullanıcısı adına açılan ve ödeme işleminin yürütülmesinde kullanılan hesabı,
s) Ödeme hizmeti: Bu Kanunun 12 nci maddesinde belirtilen hizmetleri,
ş) Ödeme hizmeti kullanıcısı: Gönderen, alıcı veya her ikisi sıfatıyla belirli bir ödeme hizmetinden faydalanan gerçek veya tüzel kişiyi,
t) Ödeme hizmeti sağlayıcısı: Bu Kanunun 13 üncü maddesinde belirtilen kuruluşları,
u) Ödeme işlemi: Gönderen veya alıcının talimatı üzerine gerçekleştirilen fon yatırma, aktarma veya çekme faaliyetini,
ü) Ödeme kuruluşu: Ödeme hizmeti sağlamak ve gerçekleştirmek için bu Kanun kapsamında yetkilendirilmiş tüzel kişiyi,
v) Ödeme sistemi: Üç veya daha fazla katılımcı arasındaki transfer emirlerinden kaynaklanan fon aktarımlarının gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla yapılan takas ve mutabakat işlemleri için gerekli altyapıyı sunan ve ortak kuralları olan yapıyı,
y) Para havalesi: Gönderen veya alıcı adına herhangi bir hesap açılmaksızın gönderenin, alıcıya veya alıcı adına hareket eden ödeme hizmeti sağlayıcısına fon aktarımı gerçekleştirdiği ödeme hizmetini,
z) Sistem: Ödeme sistemi ve menkul kıymet mutabakat sistemini,
aa) Sistem işleticisi: Sistemin günlük işleyişinden sorumlu olan ve sistem işletimi için gerekli olan faaliyet iznine sahip tüzel kişiyi,
bb) Takas: Sisteme gönderilen transfer emirlerinin aktarımı, bu emirlerin karşılıklı olarak iletilmesine ve mutabakat öncesi provizyon alındığı durumlarda provizyon alınmasına aracılık edilmesi ve bazı durumlarda bu emirlerin netleştirilmesi işlemlerini,
cc) Takas odası: Katılımcıların net borç veya alacak durumunun hesaplanmasından sorumlu kuruluşu,
çç) Transfer emri:
1) Belirli miktarda fonun sistem içerisinde katılımcılar arasında devrolunmasına ilişkin katılımcı talimatını,
2) Ödeme yükümlülüğünün üstlenilmesi veya yerine getirilmesi sonucunu doğuran, sistem kurallarına uygun talimatı,
3) Menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçları üzerindeki hakları kaydi olarak veya sair şekilde sistem içerisinde devretmeye yönelik katılımcı talimatını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Sistem
Genel hükümler
MADDE 4- (1) Sistem, sistem işleticisi tarafından işletilir. Banka ve bu Kanunun 5 inci maddesi uyarınca faaliyet izni alanlar dışındaki kişiler sistem işleticisi olarak faaliyette bulunamaz.
(2) Sistemin işleyişine ve sisteme katılıma ilişkin kural ve sözleşmeler, Bankaca çıkarılacak yönetmeliğe uygun olarak sistem işleticisi tarafından belirlenir.
(3) Banka, sistemlerin sorunsuz ve kesintisiz işlemesini sağlamak üzere gerekli düzenlemeleri yapmaya yetkilidir.
Sistem işleticisinin faaliyet izni
MADDE 5- (1) Sistem işleticisi Bankadan izin alması kaydıyla bu Kanun kapsamında sistem işletebilir.
(2) Sistem işleticisinin;
a) Anonim şirket şeklinde kurulması,
b) Nakden ve her türlü muvazaadan ari olarak ödenmiş sermayesinin en az beş milyon Türk Lirası olması,
c) Sistemi işletebilmek için yeterli sayıda nitelikli personel çalıştırması ve gerekli teknik donanım ile yönetime sahip olması,
ç) Yeterli risk yönetimine sahip olması ve bilgilerin güvenliği ile güvenilirliğine ve iş sürekliliğine dair gerekli tedbirleri alması,
d) Sistemin, katılımcıların ve işletim kurallarının bu Kanuna ve bu Kanun uyarınca çıkarılacak düzenlemelere uygunluğunu sağlaması,
e) Pay senetlerinin nakit karşılığı çıkarılması ve tamamının nama yazılı olması,
f) Bankanın etkin gözetimini engellemeyecek şeffaf ve açık bir ortaklık yapısı ve organizasyon şemasına sahip olması,
g) Sermayesinde yüzde on ve üzerinde paya sahip olanların ve kontrolü elinde bulunduranların 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununda banka kurucuları için aranan nitelikleri haiz olması,
gerekir.
(3) 14/12/2009 tarihli ve 5941 sayılı Çek Kanunu kapsamında çek takası faaliyetlerini yürüten tüzel kişiye bu maddenin ikinci fıkrası hükümleri uygulanmaz.
(4) Faaliyet izni verilen sistem işleticisi, faaliyete başladığı tarihten itibaren on gün içinde faaliyete başladığına dair Bankaya bildirimde bulunur.
(5) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bankaca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
(6) Bankaca işletilen sistemlere bu madde hükümleri uygulanmaz.
Faaliyet izni başvurusunun değerlendirilmesi
MADDE 6- (1) Bu Kanun kapsamında aranan koşulların, niteliklerin ve yeterliliklerin sağlanması, Bankaca istenecek bilgi ve belgelerin eksiksiz tamamlanması ve Banka tarafından söz konusu başvurunun olumlu olduğuna karar verilmesi durumunda bu Kanunun 5 inci maddesi kapsamında sistem işleticisi olarak faaliyette bulunmak üzere izin verilir ve faaliyet izni verilmesine ilişkin karar Resmî Gazete’de yayımlanır.
(2) Bu Kanun hükümleri uyarınca Bankaya yapılan sistem işleticiliğine ilişkin izin başvurusu, başvuruya ilişkin istenen bilgi ve belgelerin eksiksiz olarak tamamlanmasını müteakip altı ay içinde Banka tarafından sonuçlandırılır. Karar, olumsuz olması hâlinde gerekçeleri ile birlikte ilgililere bildirilir.
Faaliyet izninin sona ermesi
MADDE 7- (1) Sistem işleticisinin faaliyet izni;
a) Birleşme veya bölünme gibi sistem işleticisinin hukuki yapısını değiştiren işlemlerde sistem işleticisinin tüzel kişiliğinin sona ermesi durumunda, tüzel kişiliğin sona erdiği,
b) Sistem işleticisinin 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 529 uncu, 530 uncu ve 531 inci maddeleri uyarınca sona erdiği,
c) Sistem işleticisinin faaliyete başladıktan sonra bir yıl içinde altı aydan uzun süreyle faaliyette bulunmamış olması durumunda altı aylık sürenin dolduğu,
tarihte kendiliğinden sona erer.
(2) Birinci fıkrada düzenlenen durumların bu Kanunun 23 üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca sistem işleticisi tarafından Bankaya bildirilmesini veya bu durumların tespitini takiben Banka, faaliyet izninin sona erdiğini Resmî Gazete’de yayımlar.
Sistem gözetimi
MADDE 8- (1) Banka kurulmuş ya da kurulacak olan sistemlerin kesintisiz işletimini sağlamak üzere gözetimini yapmaya yetkilidir.
(2) Sistem işleticisi, gözetim kapsamında her türlü kayıt, bilgi ve belgeyi gizli dahi olsalar Bankaca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde Bankaya tevdi etmekle ve sistemi Bankanın gözetimine hazır hâle getirmekle yükümlüdür.
(3) Sistem gözetimine ilişkin usul ve esaslar Bankaca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Önlem alınmasını gerektiren hâller ve alınacak tedbirler
MADDE 9- (1) Banka;
a) Faaliyet izni kapsamı dışında hareket edilmesi,
b) Bu Kanun ve bu Kanun uyarınca çıkarılmış düzenlemelere aykırı hareket edilmesi,
c) Sistemin güvenliğinin, sağlamlığının ve istikrarının tehlikeye düşürülmesi,
ç) Sistem işleticisinin bu Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen şartları kaybettiğinin tespit edilmesi,
d) Sistem işleticisinin, sistemin gözetimi konusunda iş birliği yapmaktan kaçınması,
e) Faaliyet izninin alınmasından itibaren bu yetkinin kullanılmasına bir yıl içinde başlanmaması,
f) Sistem işleticisinin sistem işletme yetkisinden açıkça feragat ettiğini veya sistem faaliyetlerini durdurduğunu Bankaya bildirmesi,
g) Faaliyet izninin gerçeğe aykırı beyan ve belgeyle alınmış olduğunun tespit edilmesi,
ğ) Bu Kanunun 23 üncü maddesinin üçüncü fıkrasına aykırı davranılması,
h) Banka tarafından, sistem işleticisinin sistemi işletmeye devam etmesinin finansal sistemin istikrarını tehdit ettiği sonucuna varılması,
hâllerini tespit etmesi durumunda sistemin işleyişiyle ilgili uygun tedbirleri alır.
(2) Banka, birinci fıkradaki hâlleri tespit etmesi durumunda ihlalin ağırlığına göre;
a) Sistem işleticisine ihlalin ortadan kaldırılması için makul bir süre tanımak,
b) Sistem işleticisinden mutabakatın gerçekleşmesini teminen Bankanın uygun bulduğu önlemleri almasını istemek,
c) Sistem işleticisinden bu Kanun kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmeyen katılımcıların sistemden ihracını istemek,
ç) Sistem işleticisinin faaliyet iznini iptal etmek veya tespit edilen ihlal ortadan kaldırılıncaya kadar sistem işleticisine verilen faaliyet iznini geçici olarak durdurmak,
d) Finansal istikrarı tehdit edebilecek bir sistemik riskin ortaya çıkmasını önlemek amacıyla sistem işleticisinin yönetimini geçici olarak devralmak,
tedbirlerini uygular.
(3) Banka, ikinci fıkra kapsamında uygulayacağı tedbirleri gerekçeleri ile birlikte ilgili sistem işleticisine bildirir.
(4) Banka, ikinci fıkranın (ç) ve (d) bentlerinde yer alan tedbirleri alması durumunda bu hususu Resmî Gazete’de yayımlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Transfer Emri, Netleştirme ve Teminatlar ile Sistemlerin Belirlenmesi
Transfer emri, netleştirme ve teminatlar
MADDE 10- (1) Sistem kurallarında transfer emrinin geri alınamaz hâle geldiği an açıkça belirlenir ve transfer emri bu andan sonra katılımcı veya üçüncü bir kişi tarafından geri alınamaz.
(2) Transfer emrinin sisteme giriş anı sistem kurallarında belirlenir.
(3) Katılımcının veya sistem işleticisinin fon veya menkul kıymet aktarımlarının askıya alınmasını, bunlara sınırlama getirilmesini veya sürekli olarak durdurulmasını da içerecek şekilde fon veya menkul kıymetleri üzerinde tasarruf etmesini engelleyen kanunlarla düzenlenmiş her türlü tedbir ve karar, sistem işleticisine söz konusu tedbir ve karara ilişkin tebligat yapıldıktan sonra sisteme girecek transfer emirleri için uygulanır.
(4) Sistemin netleştirme prensibine göre çalışması durumunda, üçüncü fıkrada yer alan tedbir ve karara ilişkin sistem işleticisine tebligat yapılmadan önce sisteme girmiş transfer emirleri netleştirme işlemine dâhil edilir.
(5) Üçüncü fıkrada yer alan tedbir ve kararlar sistem işleticisine tebliğ edildiği gün katılımcının mutabakat hesabında bulunan fon ve menkul kıymetler, öncelikle katılımcının sistemde var olan yükümlülüklerinin yerine getirilmesi için kullanılır.
(6) Üçüncü fıkrada yer alan tedbir ve kararlar katılımcının veya sistem işleticisinin sistemdeki hak ve yükümlülükleri bakımından sistem işleticisine söz konusu tedbir ve karara ilişkin tebligat yapıldığı andan itibaren sonuç doğurur.
(7) Katılımcıya veya sistem işleticisine sistemle bağlantılı olarak verilen teminatlar ile Bankaya verilen teminatlar, teminat sahibinin sisteme ilişkin yükümlülüklerinin yerine getirilmesi için kullanılır. Üçüncü fıkrada yer alan tedbir ve kararlar, teminat sahibinin yükümlülükleri yerine getirildikten sonra teminatların kullanılmayan kısmı için uygulanır.
Sistemlerin belirlenmesi ve duyurulması
MADDE 11- (1) Banka, bu Kanunun 10 uncu maddesinde yer alan hükümlere tabi olacak sistemleri belirleyerek Resmî Gazete’de kamuoyuna duyurur.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ödeme Hizmetleri ve Ödeme Kuruluşları
Ödeme hizmeti
MADDE 12- (1) Bu Kanun uyarınca ödeme hizmetleri;
a) Ödeme hesabına para yatırılması ve ödeme hesabından para çekilmesine imkan veren hizmetler de dâhil olmak üzere ödeme hesabının işletilmesi için gerekli tüm işlemleri,
b) Ödeme hizmeti kullanıcısının ödeme hizmeti sağlayıcısı nezdinde bulunan ödeme hesabındaki fonun aktarımını içeren, bir defaya mahsus olanlar da dâhil doğrudan borçlandırma işlemi, ödeme kartı ya da benzer bir araçla yapılan ödeme işlemi ile düzenli ödeme emri dâhil para transferini,
c) Ödeme aracının ihraç veya kabulünü,
ç) Para havalesini,
d) Gönderen tarafından ödeme işleminin yapılmasına ilişkin onayın bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı aracılığıyla verildiği ve ödemenin ödeme hizmeti kullanıcısı ile mal veya hizmet sağlayan arasında sadece aracı olarak faaliyet gösteren bir bilişim veya elektronik haberleşme işletmecisine yapıldığı ödeme işlemini,
e) Fatura ödemelerine aracılık edilmesine yönelik hizmetleri,
ifade eder.
(2) Aşağıda yer alan işlem ve hizmetler bu Kanun kapsamında ödeme hizmeti olarak değerlendirilmez:
a) Ödeme işleminin aracı kullanılmaksızın doğrudan alıcıya nakit olarak yapılması
b) Ödeme işleminin, gönderen ya da alıcı namına mal veya hizmet pazarlığına ya da alım satımına yetkili olan ticari temsilci aracılığıyla yapılması
c) Kâr amacı gütmeyen veya yardım amacıyla yapılan faaliyetler çerçevesinde paranın nakit olarak toplanması ve teslimi suretiyle yapılan ödeme işlemleri
ç) Mal veya hizmet alımından kaynaklanan ödeme işleminin gerçekleştirilmesinden hemen önce ödeme hizmeti kullanıcısının açık talebi üzerine, işlemin bir parçası olarak nakit paranın alıcıdan gönderene verildiği hizmetler
d) Ödeme hesabına bağlı olmaksızın nakit olarak gerçekleşen döviz alım ve satım işlemleri
e) 6102 sayılı Kanun kapsamındaki kıymetli evrak, yabancı banka çekleri, seyahat çekleri ve kâğıt posta havalelerinden herhangi biriyle gerçekleşen ödeme işlemleri
f) Sistemlerde; Banka, mutabakat kuruluşu, merkezî karşı taraf, takas odaları, ödeme hizmeti sağlayıcıları ve sistemin diğer katılımcılarının aralarında kendi nam ve hesaplarına gerçekleştirdikleri ödeme işlemleri
g) Bu fıkranın (f) bendi kapsamında belirtilen tüzel kişiler ve sermaye piyasası kurumlarının 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu kapsamındaki sermaye piyasası faaliyetleri ile ilgili ödeme işlemleri
ğ) Teknik hizmet sağlayanların sunduğu, ödeme hizmetlerinde provizyon işlemlerinin yapılmasını destekleyen, verinin işlenmesi, saklanması, güvenliğinin sağlanması, gizliliğinin korunması ve doğrulanması ile bilgi teknolojisi, iletişim ağı ve ödeme hizmetleri için kullanılan araçların tedarik ve bakımını kapsayan, teknik hizmet sağlayanların işlemin herhangi bir anında transfer edilen fonun sahibi olmadığı hizmetler
h) Sadece ödeme aracını çıkaranın iş yerinde, sınırlı bir hizmet sağlayıcı ağında ya da sınırlı bir mal veya hizmet çeşidi için ödeme aracını ihraç eden ile yapılan ticari bir anlaşma çerçevesinde gerçekleştirilen mal veya hizmet alımında kullanılabilen araçlara ilişkin işlemler
ı) Bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı aracılığıyla gerçekleşen, bilişim veya elektronik haberleşme işletmecisinin ödeme hizmeti kullanıcısı ile mal veya hizmet sağlayıcısı arasında sadece aracı olarak faaliyet göstermediği durumlarda, satın alınan mal veya hizmetlerin bilişim veya elektronik haberleşme cihazına aktarıldığı ve söz konusu cihaz aracılığıyla kullanıldığı ödeme işlemleri
i) Ödeme hizmeti sağlayıcıları ile bunların temsilcileri veya şubeleri arasında kendi nam ve hesaplarına yapılan ödeme işlemleri
j) Ana şirket ile bağlı ortaklıkları veya bağlı ortaklıkların kendi aralarında gerçekleşen ve aynı gruba ait bir şirket dışında hiçbir ödeme hizmeti sağlayıcısının aracılık etmediği ödeme hizmetleri
k) Ödeme hizmetlerinden herhangi birini sunmayan ve ödeme hesabından para çeken müşteri ile yapılmış çerçeve sözleşmenin tarafı olmayan bir hizmet sağlayıcı tarafından işletilen ve kart çıkaran bir veya daha fazla kuruluş adına çalışan ATM’ler aracılığıyla nakit çekimi hizmetleri
l) Kurulca belirlenecek diğer işlem ve hizmetler
(3) Ödeme hizmetlerine, ödeme hizmetine ilişkin sağlanacak bilgi ve koşullar ile çerçeve sözleşmeye ilişkin usul ve esaslar, Mali Suçları Araştırma Kurulu ve Bankanın görüşünün alınması suretiyle Kurumca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Ödeme hizmeti sağlayıcısı
MADDE 13- (1) Bu Kanun uyarınca;
a) 5411 sayılı Kanun kapsamındaki bankalar,
b) Elektronik para kuruluşları,
c) Ödeme kuruluşları,
ödeme hizmeti sağlayıcısıdır.
(2) Banka ve ödeme hizmeti sağlayıcısı dışındaki kişiler ödeme hizmeti sunamazlar.
Ödeme kuruluşu
MADDE 14- (1) Bu Kanun kapsamında ödeme hizmetleri alanında faaliyette bulunmak isteyen ödeme kuruluşu Kuruldan izin almak kaydıyla faaliyette bulunabilir.
(2) Ödeme kuruluşunun;
a) Anonim şirket şeklinde kurulması,
b) Sermayesinde yüzde on ve üzerinde paya sahip olanların ve kontrolü elinde bulunduranların 5411 sayılı Kanunda banka kurucuları için aranan nitelikleri haiz olması,
c) Pay senetlerinin nakit karşılığı çıkarılması ve tamamının nama yazılı olması,
ç) Nakden ve her türlü muvazaadan ari ödenmiş sermayesinin bu Kanunun 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan hizmetleri sunan ödeme kuruluşları için en az bir milyon Türk Lirası, diğer ödeme kuruluşları için ise en az iki milyon Türk Lirası olması,
d) Bu Kanun kapsamındaki işlemleri gerçekleştirebilecek yönetim, yeterli personel ve teknik donanıma sahip olması ve şikâyet ve itirazlarla ilgili birimleri oluşturması,
e) Bu Kanun kapsamında yürütecekleri faaliyetlerin sürekliliğine ve ödeme hizmeti kullanıcılarına ilişkin fon ve bilgilerin güvenliğine ve gizliliğine dair gerekli tedbirleri alması,
f) Kurumun denetimini engellemeyecek şeffaf ve açık bir ortaklık yapısı ve organizasyon şemasına sahip olması,
şarttır.
(3) Ödeme kuruluşu, ödeme hizmeti sunarken sadece ödeme işlemi için kullanılıyor olması şartıyla ödeme hesabı tutabilir. Ödeme ve elektronik para kuruluşlarının ödeme hizmeti ile ilgili olarak aldığı fonlar, 5411 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesine göre mevduat veya katılım fonu veya bu Kanun kapsamında elektronik para olarak değerlendirilmez.
(4) Ödeme kuruluşu kredi verme faaliyetinde bulunamaz. Ödeme hizmetleri ile ilgili olarak yürütülen faaliyetlerin kredi verme faaliyeti kapsamına girip girmediği Kurumca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
(5) Kurul, ödeme kuruluşu tarafından yapılamayacak faaliyetleri belirlemeye yetkilidir.
(6) Bu maddenin uygulanmasına, ödeme kuruluşunun kurulmasına ilişkin istenecek bilgi ve belgelere, işleyişine, sermaye ve özkaynak yapısına, şube, temsilci veya dış hizmet sağlayıcı kullanımına, kurumsal yönetim ilkelerine, iç sistemlerine, bilgi sistemleri yönetimine ve bu Kanun kapsamına girmeyen diğer faaliyetlerine ilişkin usul ve esaslar, Mali Suçları Araştırma Kurulu ve Bankanın görüşünün alınması suretiyle Kurumca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Faaliyet izni başvurusunun değerlendirilmesi
MADDE 15- (1) Bu Kanun kapsamında aranan koşulların, niteliklerin ve yeterliliklerin sağlanması, Kurulca istenecek bilgi ve belgelerin eksiksiz tamamlanması ve Kurul tarafından söz konusu başvurunun olumlu olduğuna karar verilmesi durumunda bu Kanunun 14 üncü maddesi kapsamında ödeme kuruluşu olarak faaliyette bulunmak üzere izin verilir ve faaliyet izni verilmesine ilişkin karar Resmî Gazete’de yayımlanır.
(2) Faaliyet izni verilmeden önce Kurulca Bankanın görüşü alınır.
(3) Ödeme kuruluşunun ödeme hizmeti dışındaki alanlarda faaliyet göstermesi ve bu faaliyetlerin ödeme kuruluşunun finansal durumunu veya Kurumun ödeme kuruluşunun bu Kanun ve bu Kanun uyarınca çıkarılacak yönetmelik hükümlerine uygunluğunu izlemesini olumsuz yönde etkilemesi veya etkileyebilecek olması durumunda, Kurul ödeme hizmetleri için ayrı bir kuruluş ihdas edilmesini isteyebilir.
(4) Bu Kanunun 14 üncü maddesi kapsamında Kuruma yapılan izin başvurusu, başvuruya ilişkin istenen bilgi ve belgelerin eksiksiz olarak tamamlanmasını müteakip altı ay içinde Kurul tarafından sonuçlandırılır. Karar, olumsuz olması hâlinde gerekçeleri ile birlikte ilgililere bildirilir.
(5) Faaliyet izni verilen kuruluş, faaliyete başladığı tarihten itibaren on gün içinde faaliyete başladığına dair Kuruma bildirimde bulunur.
Faaliyet izninin iptali
MADDE 16- (1) Kurul, ödeme kuruluşuna verilmiş olan faaliyet iznini;
a) Faaliyet izninin alınmasından itibaren bu yetkinin kullanılmasına bir yıl içinde başlanmaması,
b) Ödeme kuruluşunun bu yetkiden açıkça feragat ettiğini veya faaliyetlerini durdurduğunu Kuruma bildirmesi,
c) Faaliyet izninin gerçeğe aykırı beyan ve belgeyle alınmış olduğunun tespit edilmesi,
ç) Ödeme kuruluşunun bu Kanunun 14 üncü maddesinde belirtilen şartları kaybettiğinin tespit edilmesi,
d) Bu Kanunun 23 üncü maddesinin üçüncü fıkrasına aykırı davranılması,
e) Kurul tarafından, ödeme kuruluşunun faaliyetlerine devam etmesinin ödemelerin güvenliğini tehdit ettiği sonucuna varılması,
durumlarında en az beş üyesinin aynı yöndeki oyuyla alınan kararla iptal edebilir.
(2) Kurum, faaliyet izninin iptalini gerekçeleri ile birlikte ilgili ödeme kuruluşuna ve Bankaya bildirir.
(3) Kurum, faaliyet izninin iptalini Resmî Gazete’de yayımlar. İptal kararının Resmî Gazete’de yayımlanması ilgililere yapılacak tebligat hükmündedir.
Faaliyet izninin sona ermesi
MADDE 17- (1) Bu Kanunun 16 ncı maddesinin birinci fıkrasında belirtilen durumlar dışında ödeme kuruluşunun faaliyet izni;
a) Birleşme veya bölünme gibi ödeme kuruluşunun hukuki yapısını değiştiren işlemlerde ödeme kuruluşunun tüzel kişiliğinin sona ermesi durumunda, tüzel kişiliğin sona erdiği,
b) Ödeme kuruluşunun 6102 sayılı Kanunun 529 uncu, 530 uncu ve 531 inci maddeleri uyarınca sona erdiği,
c) Ödeme kuruluşunun faaliyete başladıktan sonra bir yıl içinde altı aydan uzun süreyle faaliyette bulunmamış olması durumunda altı aylık sürenin dolduğu,
tarihte kendiliğinden sona erer.
(2) Birinci fıkrada düzenlenen durumların bu Kanunun 23 üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca ödeme kuruluşu tarafından Kuruma bildirilmesini veya bu durumların tespitini takiben Kurum, faaliyet izninin sona erdiğini Bankaya bildirir ve Resmî Gazete’de yayımlar.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Elektronik Para Kuruluşları ile Elektronik Paranın İhracı
Elektronik para ihraç eden kuruluşlar
MADDE 18- (1) 5411 sayılı Kanun uyarınca faaliyet gösteren bankalar ve bu Kanun kapsamında elektronik para çıkarma izni verilen elektronik para kuruluşları dışındaki kişilerin elektronik para ihracı faaliyetinde bulunmaları yasaktır.
(2) Bu Kanun kapsamında elektronik para ihraç etmek isteyen elektronik para kuruluşu Kuruldan izin almak kaydıyla faaliyette bulunabilir.
(3) Elektronik para kuruluşunun;
a) Anonim şirket şeklinde kurulması,
b) Sermayesinde yüzde on ve üzerinde paya sahip olanların ve kontrolü elinde bulunduranların 5411 sayılı Kanunda banka kurucuları için aranan nitelikleri haiz olması,
c) Pay senetlerinin nakit karşılığı çıkarılması ve tamamının nama yazılı olması,
ç) Nakden ve her türlü muvazaadan ari ödenmiş sermayesinin en az beş milyon Türk Lirası olması,
d) Bu Kanun kapsamındaki işlemleri gerçekleştirebilecek yönetim, yeterli personel ve teknik donanıma sahip olması, şikâyet ve itirazlarla ilgili birimleri oluşturması,
e) Bu Kanun kapsamında yürütecekleri faaliyetlerin sürekliliğine ve elektronik para kullanıcılarına ilişkin fon ve bilgilerin güvenliğine ve gizliliğine dair gerekli tedbirleri alması,
f) Kurumun denetimini engellemeyecek şeffaf ve açık bir ortaklık yapısı ve organizasyon şemasına sahip olması,
şarttır.
(4) Elektronik para kuruluşları faaliyetlerini 5411 sayılı Kanunda tanımlanan bankalar aracılığıyla yürütürler.
(5) Elektronik parayı ihraç eden kuruluşun sadece kendi mağaza ağında, sadece belirli bir mal veya hizmet grubunun satın alınmasında veya yapılan bir anlaşma sonucunda sadece belirli bir hizmet ağında kullanılabilen ön ödemeli araçlar bu Kanun kapsamı dışındadır.
(6) Bu maddenin uygulanmasına, elektronik para kuruluşunun kurulmasına ilişkin istenecek bilgi ve belgelere, işleyişine, sermaye ve özkaynak yapısına, şube, temsilci veya dış hizmet sağlayıcı kullanımına, kurumsal yönetim ilkelerine, iç sistemlerine, bilgi sistemleri yönetimine ve bu Kanun kapsamına girmeyen diğer faaliyetlerine, elektronik paranın ihraç edilmesi ve geri ödenmesine ilişkin usul ve esaslar, Mali Suçları Araştırma Kurulu ve Bankanın görüşünün alınması suretiyle Kurumca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Elektronik para kuruluşuna uygulanacak diğer hükümler
MADDE 19- (1) Bu Kanunun 15 inci, 16 ncı ve 17 nci maddelerinde yer alan hükümler elektronik para kuruluşları için de uygulanır.
Elektronik para ihracı
MADDE 20- (1) Elektronik para ihraç eden kuruluş, aldığı fon kadar elektronik para ihraç eder.
(2) Elektronik para ihraç eden kuruluş, elektronik para kullanıcısı tarafından yatırılan fonları gecikmeksizin elektronik paraya çevirerek kullanıma hazır hâle getirir.
(3) Elektronik para kuruluşu, elektronik para ihracı karşılığında topladığı fonları 5411 sayılı Kanunda tanımlanan bankalar nezdinde açılacak ayrı bir hesaba aktarmak suretiyle kullanım süresi boyunca bu hesapta bulundurmak zorundadır. Bu fıkra kapsamında, fonların yatırıldığı bankalar, elektronik para kuruluşunca yatırılan tutarı kullanım süresi boyunca Banka nezdindeki hesaplarında bloke ederler. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.
(4) Elektronik para kuruluşu kredi verme faaliyetinde bulunamaz.
(5) Elektronik para ihraç eden kuruluş, elektronik parayı elinde bulundurma süresine bağlı olarak elektronik para hamiline faiz veremez ve herhangi bir menfaat sağlayamaz.
(6) Kurul, elektronik para kuruluşu tarafından yapılamayacak diğer faaliyetleri belirlemeye yetkilidir.
(7) Elektronik para kuruluşlarının elektronik para ihracı karşılığında aldığı fonlar, 5411 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesine göre mevduat veya katılım fonu olarak kabul edilmez.
ALTINCI BÖLÜM
Diğer Hükümler
Denetim
MADDE 21- (1) Ödeme kuruluşu ve elektronik para kuruluşunun bu Kanun kapsamındaki denetimi Kurum tarafından yapılır.
(2) Kurum, birinci fıkrada belirtilen kuruluşların şubesinde, temsilcisinde veya dışarıdan hizmet aldığı kuruluşlarda da denetim yapmaya yetkilidir.
(3) Ödeme kuruluşu ve elektronik para kuruluşunun yerinde denetimi, Kurumun yerinde denetim yapmaya yetkili meslek personeli tarafından yapılır. Ödeme kuruluşu ve elektronik para kuruluşu ve ilgili diğer gerçek ve tüzel kişiler Kurumun yerinde denetim yapmaya yetkili meslek personeli tarafından istenecek her türlü bilgi ve belgeyi vermek, defter ve belgelerini ibraz etmek ve incelemeye hazır tutmak zorundadır.
(4) Ödeme kuruluşu ve elektronik para kuruluşu, birinci fıkra kapsamında her türlü kayıt, bilgi ve belgeyi gizli dahi olsalar Kurulca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde Kuruma tevdi etmek ve Kurumun denetimine hazır hâle getirmekle yükümlüdür.
(5) Kamu kurum ve kuruluşları, Devletin güvenliği ve temel dış yararlarına karşı ağır sonuçlar doğuracak hâller ile meslek sırrı, aile hayatının gizliliği, soruşturmanın gizliliği ve savunma hakkına ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla özel kanunlardaki yasaklayıcı ve sınırlayıcı hükümler dikkate alınmaksızın gizli dahi olsa Kurum tarafından bu Kanun kapsamında verilen görevler ile sınırlı olmak üzere istenecek her türlü bilgi ve belgeyi uygun süre ve ortamda, sürekli veya münferit olarak vermek zorundadır.
(6) Ödeme ve elektronik para kuruluşları, bağımsız denetime tabidirler. Ödeme ve elektronik para kuruluşlarının finansal açıdan bağımsız denetimi 26/9/2011 tarihli ve 660 sayılı Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname çerçevesinde yapılır. Ödeme ve elektronik para kuruluşlarının bağımsız denetim kuruluşlarınca gerçekleştirilecek bilgi sistemleri denetimi ise Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yerine getirilir. Düzenlenen bağımsız denetim raporları Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde Kuruma gönderilir.
(7) Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilmiş bağımsız denetim kuruluşlarından bu Kanun uyarınca bağımsız denetim faaliyetinde bulunacaklardan istenilecek ilave şartlar Kurul tarafından belirlenir ve bu şartları haiz bağımsız denetim kuruluşlarına ilişkin liste kamuoyuna açıklanır. Kurul, listede yer alan bağımsız denetim kuruluşlarının bu Kanun kapsamındaki bağımsız denetim faaliyetlerine ilişkin yapacağı kalite kontrol ve denetim çalışmaları neticesinde standart ve mevzuata aykırılıkları tespit edilenleri listeden çıkarmaya yetkilidir. Kurul, yapacağı kalite kontrol ve denetim çalışmalarının sonuçlarını Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumuna bildirir.
(8) Kurul, bağımsız denetimler de dâhil olmak üzere ödeme kuruluşu ve elektronik para kuruluşu ile ilgili olarak Kurumca yapılan denetimler sonucunda tespit edilen hususlarda gerekli tedbirlerin alınmasını istemeye, tedbirlerin alınması için altı ayı geçmemek üzere makul süre tanımaya, bu süre içinde gerekli tedbirler alınıncaya kadar ödeme kuruluşunun ve elektronik para kuruluşunun faaliyet iznini geçici olarak durdurmaya ve ilgili tedbirlerin belirlenen süre içinde alınmaması hâlinde faaliyet iznini iptal etmeye yetkilidir.
(9) Ödeme kuruluşunun ve elektronik para kuruluşunun denetimine ilişkin diğer usul ve esaslar Kurumca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Fonların korunması ve teminat
MADDE 22- (1) Ödeme kuruluşu tarafından ödeme hizmetinin gerçekleştirilmesi amacıyla alınan fonlar ile elektronik para kuruluşunun elektronik para ihracı karşılığında topladığı fonlar Kurumca çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde korunur.
(2) Kurul, bu Kanun kapsamındaki ödeme ve elektronik para kuruluşlarına, belirleyeceği usul ve esaslara uygun olarak Banka nezdinde teminat bulundurma yükümlülüğü getirebilir.
(3) Ödeme ve elektronik para kuruluşları tarafından kabul edilen fonlar ve bu fonların tutulduğu hesaplar, ödeme veya elektronik para kuruluşunun iradi ya da zorunlu tasfiyeye tabi tutulması, faaliyet izninin iptal edilmesi gibi hâllerin gerçekleşmesi durumunda başka kanunlarda belirtilen önceliklere bakılmaksızın fon sahiplerinin haklarının tazmin edilmesi ve bu Kanundan kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmesini teminen kullanılır. Ödeme ve elektronik para kuruluşları, fon sahiplerinin haklarının tazmin edilmesinden sorumludur.
(4) Banka, bu Kanun kapsamındaki sistem işleticilerine belirleyeceği usul ve esaslara uygun olarak nezdinde teminat bulundurma yükümlülüğü getirebilir.
Belge ve kayıtların saklanması ile kişisel bilgilerin korunması, değişikliklerin bildirilmesi
MADDE 23- (1) Sistem işleticisi, ödeme kuruluşu ve elektronik para kuruluşu bu Kanunda yer alan hususlar ile ilgili belgeleri ve kayıtları en az on yıl süreyle güvenli ve istenildiği an erişime imkân sağlayacak şekilde yurt içinde saklar. Sistem işleticisi, ödeme kuruluşu ve elektronik para kuruluşunun faaliyetlerini yürütmede kullandıkları bilgi sistemleri ve bunların yedekleri de yurt içinde tutulur.
(2) Ödeme usulsüzlüklerini önlemek, araştırmak ve ortaya çıkarmak için gerekli durumlarda, sistem işleticisi ve ödeme hizmeti sağlayıcısı, kişisel bilgileri kişisel verilerin korunmasına ilişkin gerekli tedbirleri alarak kullanır.
(3) İlgili otorite tarafından istenen bilgi ve belgelerin geçerliliğini etkileyecek herhangi bir değişikliğin olması durumunda sistem işleticisi Bankayı; ödeme kuruluşu ve elektronik para kuruluşu ise Kurumu bu konuda derhâl bilgilendirir.
Muafiyet ve istisnalar
MADDE 24- (1) Banka ve kredi kartları ile ilgili olarak 23/2/2006 tarihli ve 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu ile 5464 sayılı Kanun uyarınca yapılan düzenlemelerde yer alan hususlarda bu Kanun hükümleri uygulanmaz.
(2) Banka ve kredi kartlarına ilişkin ödeme sistemleri birinci fıkra kapsamı dışındadır.
(3) Sistemlerle ilgili olarak Sermaye Piyasası Kurulu ile Kurulun diğer mevzuattan kaynaklanan yetkileri saklıdır.
(4) Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi, bu Kanunun 14 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkrası hükümlerine tabi değildir. Kurul, bu Kanun kapsamında Kurumca yapılacak denetim sonucunda Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketinin, bu Kanun kapsamındaki ödeme hizmeti sunma faaliyetlerini geçici veya süresiz olarak durdurabilir.
Pay edinim ve devirleri ile değişikliklerin bildirilmesi
MADDE 25- (1) Doğrudan veya dolaylı pay sahipliği yoluyla sermayenin yüzde onunu ve daha fazlasını temsil eden payları edinmesi veya bir ortağa ait doğrudan veya dolaylı payların sermayenin yüzde on, yüzde yirmi, yüzde otuz üç veya yüzde ellisini aşması sonucunu veren pay edinimleri ile bir ortağa ait payların bu oranların altına düşmesi sonucunu veren pay devirleri, sistem işleticisi için Bankanın; ödeme kuruluşu ve elektronik para kuruluşu için ise Kurulun iznine tabidir. Oy hakkını içeren intifa hakkı tesisi ve sona ermesi bu fıkrada belirtilen oran dâhilinde edinim ve devir sayılır.
(2) Yönetim kuruluna veya denetim komitesine üye belirleme imtiyazı veren payların tesisi, devri veya yeni imtiyazlı pay ihracı birinci fıkrada yer alan oransal sınırlara bakılmaksızın sistem işleticisi için Bankanın; ödeme kuruluşu ve elektronik para kuruluşu için ise Kurulun iznine tabidir.
(3) Kuruluş sermayesinde yüzde on ve üzeri paya sahip olan tüzel kişilerin kontrolünün el değiştirmesi sonucunu doğuran pay devirleri, sistem işleticileri için Bankanın; ödeme ve elektronik para kuruluşları için Kurulun iznine tabidir.
(4) İzne tabi pay devirlerinde pay devralacakların 5411 sayılı Kanunda banka kurucuları için aranan nitelikleri haiz olması şarttır.
(5) İzne tabi olup izin alınmadan yapılan pay devirleri pay defterine kaydolunamaz. Bu hükme aykırı olarak pay defterine yapılan kayıtlar hükümsüzdür.
(6) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, sistem işleticileri için Bankaca; ödeme ve elektronik para kuruluşları için Kurumca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Kurumlar arası iş birliği
MADDE 26- (1) Bu Kanunun ödeme ve elektronik para kuruluşları ile ilgili hükümlerinin uygulanmasına ilişkin konularda, Kurum ve Banka karşılıklı mütalaa veya bilgi teatisinde bulunur.
(2) Kurum ve Banka ödeme ve elektronik para kuruluşlarına ilişkin bu Kanunda belirtilen görevleri yerine getirmek amacıyla veri tabanlarında yer alan ve birlikte üzerinde uzlaşılan bilgileri gizlilik hükümleri çerçevesinde paylaşırlar.
(3) Yurt içi ve yurt dışı yetkili mercilerle denetime, bilgi paylaşımına ve diğer hususlara dair yapılacak iş birliğine ilişkin usul ve esaslar, sistem işleticileri için Bankaca; ödeme ve elektronik para kuruluşları için Kurulca ilgili tarafların görüşü alınmak suretiyle belirlenir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Yaptırımlar, Soruşturma ve Kovuşturma Usulü
Düzenleme ve kararlara uymamak
MADDE 27- (1) Bu Kanunda ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılacak düzenlemelerde ve alınan kararlarda yer alan ve bu Bölümde ayrı bir cezai yaptırım öngörülmeyen hususlara aykırı davranan ve ödeme hizmeti sağlayıcısı olarak faaliyet gösteren tüzel kişiler hakkında Kurulca, sistem işleticisi olarak faaliyet gösteren tüzel kişiler hakkında Bankaca yirmi bin Türk Lirasından beş yüz bin Türk Lirasına kadar idari para cezası verilir. Ancak, bu suretle menfaat temin edilmiş olması hâlinde verilecek idari para cezasının miktarı bu menfaatin iki katından az olamaz. Bu kabahatlerden birinin idari yaptırım kararı verilinceye kadar birden çok işlenmesi hâlinde, ilgiliye bir idari para cezası verilir ve verilecek ceza iki kat artırılır. Ancak, bu kabahatin işlenmesi suretiyle bir menfaat temin edilmesi veya zarara neden olunması hâlinde idari para cezasının miktarı bu menfaat veya zararın üç katından az olamaz.
(2) Birinci fıkra kapsamında alınan kararlar gerekçeleri ile birlikte ilgili kuruluşa bildirilir.
(3) İdari para cezasına, ilgilinin savunması alındıktan sonra karar verilir. Savunma istendiğine ilişkin yazının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde savunma verilmemesi hâlinde savunma hakkından feragat edildiği kabul edilir.
(4) Bu Kanuna göre verilen idari para cezaları kararın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir.
İzinsiz faaliyette bulunmak
MADDE 28- (1) Bu Kanuna göre alınması gereken izinleri almaksızın sistem işleticisi, ödeme kuruluşu veya elektronik para kuruluşu gibi faaliyet gösteren gerçek kişiler ile tüzel kişilerin görevlileri bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
(2) Bu Kanuna göre alınması gereken izinleri almaksızın ticaret unvanlarında, her türlü belgelerde, ilan ve reklamlarda veya kamuoyuna yaptıkları açıklamalarda sistem işleticisi, ödeme kuruluşu veya elektronik para kuruluşu gibi faaliyet gösterdiği izlenimini yaratacak söz ve deyimleri kullanan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin görevlileri bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
(3) Birinci ve ikinci fıkra kapsamında tanımlanan suçların bir iş yeri bünyesinde işlenmesi hâlinde bu işyerinin iki aydan altı aya kadar, tekerrür hâlinde sürekli olarak kapatılmasına karar verilebilir.
(4) Bu Kanun kapsamında verilmiş olan faaliyet izni iptal edilen sistem işleticisinin, ödeme kuruluşunun veya elektronik para kuruluşunun faaliyetine devam etmesi durumunda da bu madde hükümleri uygulanır.
Denetim ve gözetim faaliyetlerini engellemek ve istenilen bilgileri vermemek
MADDE 29- (1) Bu Kanun uyarınca Banka ve Kurum tarafından yapılan denetim ve gözetim görevlerinin yerine getirilmesini engelleyen kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Bu Kanun uyarınca Banka ve Kurum tarafından yapılan denetim ve gözetim faaliyetleri kapsamında istenen bilgi ve belgeleri vermeyen kişi, üç aydan bir yıla kadar hapis ve bin beş yüz güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Gerçeğe aykırı beyanda bulunmak
MADDE 30- (1) Bu Kanun kapsamındaki sistem işleticisi, ödeme kuruluşu ve elektronik para kuruluşunun bu Kanunda gösterilen merciler ile denetim ve gözetim faaliyetinde bulunan görevlilere ve mahkemelere verdikleri veya yayımladıkları belgelerdeki gerçeğe aykırı beyanlardan dolayı, bu belgeleri imzalayan kişi ve kişiler, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve iki bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Belgelerin saklanması ve bilgi güvenliği yükümlülüğüne aykırı davranmak
MADDE 31- (1) Bu Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasında belirtilen yükümlülüğe uymayanlar bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş yüz günden bin beş yüz güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
(2) Ödeme hizmeti kullanıcısının ödeme aracıyla ilgili yükümlülükleri saklı kalmak kaydıyla, ödeme aracını kullanmaya yetkili olanlar dışındaki üçüncü kişilerin ödeme aracı ile ilgili kişisel güvenlik bilgilerine erişimlerinin engellenmesi için gerekli önlemleri almayan, ödeme aracının ve ödeme aracı ile ilgili kişisel güvenlik bilgilerinin ödeme hizmeti kullanıcısına güvenli bir şekilde ulaştırılmasını sağlamayan kuruluşların görevlileri ve işlemi yapan kişiler, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
(3) Bu maddenin ikinci fıkrasında tanımlanan suçun dikkatsizlik veya tedbirsizlik veya meslekte yetersizlik nedeniyle işlenmesi durumunda, ilgili kuruluşların görevlileri ve işlemi yapan kişiler bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Sırların açıklanması
MADDE 32- (1) Bu Kanun kapsamındaki sistem işleticisinin, ödeme kuruluşunun ve elektronik para kuruluşunun ortakları, yönetim kurulu üyeleri, mensupları, bunlar adına hareket eden kişiler ile görevlileri, sıfat ve görevleri dolayısıyla öğrendikleri bu kuruluşlara ve müşterilerine ait sırları, görevden ayrılmış olsalar dahi, kanunen açıkça yetkili kılınan mercilerden başkasına açıklamaları durumunda bir yıldan üç yıla kadar hapis ile bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
(2) Birinci fıkrada sayılan kuruluşlara ve müşterilerine ait sırları açıklayan dış hizmet sağlayıcısının çalışanları ile üçüncü kişiler hakkında da birinci fıkra hükümleri uygulanır.
İtibarın zedelenmesi
MADDE 33- (1) 9/6/2004 tarihli ve 5187 sayılı Basın Kanununda belirtilen araçlarla ya da radyo, televizyon, video, internet, kablolu yayın veya elektronik bilgi iletişim araçları ve benzeri yayın araçlarından biri vasıtasıyla; bu Kanun kapsamındaki sistem işleticisinin, ödeme kuruluşunun ve elektronik para kuruluşunun itibarını kırabilecek veya şöhretine ya da servetine zarar verebilecek bir hususa kasten sebep olanlar veya bu yolla asılsız haber yayanlar bir yıldan üç yıla kadar hapis ve bin günden iki bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Elektronik para kuruluşlarının görevli ve ilgililerinin cezai sorumluluğu
MADDE 34- (1) Bu Kanunun 18 inci maddesinin dördüncü fıkrası ile 20 nci maddesinde yer alan hükümlere aykırı hareket eden elektronik para kuruluşunun görevlileri ve ilgili kişileri bir yıldan üç yıla kadar hapis ile beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
İşlemlerin kayıt dışı bırakılması ve gerçeğe aykırı muhasebeleştirme
MADDE 35- (1) Bu Kanun kapsamındaki ödeme kuruluşu ve elektronik para kuruluşunun işlemlerinin kayıt dışı bırakılmasından, gerçek mahiyetlerine uygun düşmeyen bir şekilde muhasebeleştirilmesinden dolayı, bu belgeleri imzalayan kişi ve kişiler bir yıldan üç yıla kadar hapis ve iki bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Zimmet
MADDE 36- (1) Görevi nedeniyle zilyetliği kendisine devredilmiş olan veya koruma ve gözetimiyle yükümlü olduğu para ve para yerine geçen evrak veya senetleri veya diğer malları kendisinin ya da başkasının zimmetine geçiren bu Kanun kapsamındaki sistem işleticisi, ödeme kuruluşu ve elektronik para kuruluşu ortakları, yönetim kurulu başkan ve üyeleri, mensupları, bunlar adına hareket eden kişiler ile görevlileri, altı yıldan on iki yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacakları gibi ilgili kuruluşun uğradığı zararı tazmine mahkûm edilir.
(2) Suçun, zimmetin açığa çıkmamasını sağlamaya yönelik hileli davranışlarla işlenmesi hâlinde faile on iki yıldan az olmamak üzere hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası verilir; ancak, adli para cezasının miktarı ilgili kuruluşun uğradığı zararın üç katından az olamaz. Ayrıca meydana gelen zararın ödenmemesi hâlinde mahkemece resen ödettirilmesine hükmolunur.
(3) Soruşturma başlamadan önce, zimmete geçirilen para veya para yerine geçen evrak veya senetlerin veya diğer malların aynen iade edilmesi veya uğranılan zararın tamamen tazmin edilmesi hâlinde, verilecek cezanın üçte ikisi indirilir. Kovuşturma başlamadan önce, gönüllü olarak, zimmete geçirilen para veya para yerine geçen evrak veya senetlerin veya diğer malların aynen iade edilmesi veya uğranılan zararın tamamen tazmin edilmesi hâlinde, verilecek cezanın yarısı indirilir. Bu durumun hükümden önce gerçekleşmesi hâlinde, verilecek cezanın üçte biri indirilir.
(4) Zimmet suçunun konusunu oluşturan para veya para yerine geçen evrak veya senetlerin veya diğer malların değerinin azlığı nedeniyle, verilecek ceza üçte birden yarıya kadar indirilir.
Soruşturma ve kovuşturma usulü
MADDE 37- (1) Bu Kanunun 28 inci, 29 uncu ve 31 inci maddelerinde belirtilen suçlara ilişkin soruşturma ve kovuşturma yapılması, sistem işleticileri ile ilgili olarak Banka; ödeme ve elektronik para kuruluşları ile ilgili olarak ise Kurum tarafından Cumhuriyet başsavcılığına yazılı başvuruda bulunulmasına bağlıdır. Bu başvuru muhakeme şartı niteliğindedir.
(2) Bu Kanunun 31 inci maddesinde belirtilen suçtan dolayı ilgililerin Cumhuriyet başsavcılığına başvurması hâlinde yazılı başvuru şartı aranmaz.
(3) Bu Kanun ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılacak düzenlemelerde belirtilen görevlerin yerine getirilmesi sırasındaki fiilleri dolayısıyla Banka personeli hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılması, Bankanın Cumhuriyet başsavcılığına yazılı başvuruda bulunmasına bağlıdır.
MADDE 38- (1) 14/1/1970 tarihli ve 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununun 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (I) numaralı bendinin (f) alt bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“f) Türk Lirasının hacim ve tedavülünü düzenlemek, ödeme ve menkul kıymet transferi ve mutabakat sistemleri kurmak, kurulmuş ve kurulacak sistemlerin kesintisiz işlemesini ve gözetimini sağlamak ve gereken düzenlemeleri yapmak, ödemeler için elektronik ortam da dâhil olmak üzere kullanılacak yöntemleri ve araçları belirlemek,”
MADDE 39- (1) 1211 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan “gözetim ve denetimine” ibaresi “gözetimine” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 40- (1) 5411 sayılı Kanunun 90 ıncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan “üç” ibaresi “beş” olarak değiştirilmiştir.
(2) 5411 sayılı Kanunun 91 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “bu sayının yarısını” ibaresi “sayısı toplamda yirmiyi” şeklinde ve dördüncü fıkrasında yer alan “dört” ibaresi “sekiz” şeklinde değiştirilmiş ve aynı maddenin son fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“Kurul, üyelerin talebi hâlinde Kurum merkezi dışında yurt içi temsilciliklerini ilgili üyenin daimi çalışma yeri olarak belirleyebilir.”
(3) 5411 sayılı Kanunun 92 nci maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “hukuk uzman ve yardımcıları ile bilişim” ibaresi “hukuk uzman ve yardımcıları, bilişim uzman ve yardımcıları ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu” şeklinde, üçüncü cümlesinde yer alan “hukuk ve bilişim” ibaresi “hukuk, bilişim ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu”, yedinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “hukuk ve bilişim” ibaresi “hukuk, bilişim ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu”, ikinci cümlesinde yer alan “Uzman yardımcılığı” ibaresi “Uzman yardımcılığı (Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu uzman yardımcılığı hariç)”, dördüncü cümlesinde yer alan “hukuk ve bilişim” ibaresi “hukuk, bilişim ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu” şeklinde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“Kurumda, 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 6 ncı maddesinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde bilişim personeli çalıştırılabilir. Ancak söz konusu maddenin üçüncü fıkrasının (a) ve (b) bentlerindeki şartlar Kurum için aranmaz.
Kurumun taraf olduğu dava ve icra takibi hizmetlerini yürütmek için sayısı onu geçmemek üzere, genel hükümlere göre vekâlet akdiyle sözleşmeli avukat çalıştırılabilir.
Özel uzmanlık gerektiren ve geçici nitelikteki işler için, ödemeler ve sözleşme şartları Kurulca belirlenmek kaydıyla, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın hizmet satın alınabilir.”
(4) Ekli cetvelde yer alan kadrolar ihdas edilerek 5411 sayılı Kanunun eki (I) sayılı cetvele eklenmiştir.
MADDE 41- (1) 5411 sayılı Kanunun 101 inci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Kurumun bütçe yılı takvim yılıdır. Kurumun giderleri, bankalar, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, finansman şirketleri, ödeme kuruluşları ile elektronik para kuruluşlarınca bütçenin yürürlüğe girmesinden önce katılma payı adı altında Kuruma yapılacak ödemelerle karşılanır. Giderlere katılma payı olarak tahsil olunacak tutar, söz konusu kuruluşların bir önceki yıl sonu bilanço toplamlarının on binde üçünü geçemez. Belirlenen süre içinde ödenmeyen katılma payları 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.”
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler
Yönetmelik
GEÇİCİ MADDE 1– (1) Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl içinde hazırlanarak yürürlüğe konulur.
Geçiş hükümleri
GEÇİCİ MADDE 2- (1) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla faaliyette bulunan sistem işleticileri, sistemlerini bu Kanun kapsamında Bankaca çıkarılacak ilgili yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren bir yıl içinde bu Kanunla uyumlu hâle getirmek ve Bankaya başvurarak gerekli izinleri almak zorundadır.
(2) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ödeme hizmetleri sunmakta olup bu Kanun kapsamında ihdas edilen ödeme kuruluşu kategorisine dâhil edilebilecek olan kuruluşlar, bu Kanun kapsamında Kurumca çıkarılacak ilgili yönetmeliklerin yayımı tarihinden başlayarak bir yıl içinde Kuruma başvurarak gerekli izinleri almak zorundadır.
(3) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla elektronik para ihraç etmekte olup bu Kanun kapsamında ihdas edilen elektronik para kuruluşu kategorisine dâhil edilebilecek olan kuruluşlar, bu Kanun kapsamında Kurumca çıkarılacak ilgili yönetmeliklerin yayımı tarihinden başlayarak bir yıl içinde Kuruma başvurarak gerekli izinleri almak zorundadır.
(4) İkinci ve üçüncü fıkra hükümleri uyarınca Kurumdan izin alma yükümlülüğü bulunan kuruluşlar ile bunların dışındaki ödeme hizmeti sağlayıcıları, uygulamalarını bu Kanun kapsamında Kurumca çıkarılacak ilgili yönetmeliklerin yayımı tarihinden başlayarak bir yıl içinde bu Kanun ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılacak düzenlemelerde yer alan hükümlere uygun hâle getirmek zorundadır.
(5) Bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında belirtilen süreler içinde faaliyet izni alması gereken kuruluşlar, söz konusu izni almamaları durumunda bu Kanun kapsamında faaliyette bulunamazlar.
Yürürlük
MADDE 42- (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 43- (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 26/6/2013
CETVEL
KURUMU : BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU
İHDAS EDİLEN KADROLARIN
|
SINIFI |
UNVANI |
DERECESİ |
ADEDİ |
|
GİH |
Başkan Yardımcısı |
1 |
2 |
|
GİH |
Müdür |
1 |
4 |
|
GİH |
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Uzman Yardımcısı |
9 |
10 |
|
TOPLAM |
|
|
16 |
Kategori: 