iv) Kurulca uygun görülen diğer sermaye piyasası araçları, repo, ters repo, future, opsiyon ve…

 

24 Kasım 2012 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 28477

 

Sermaye Piyasası Kurulundan:

YATIRIM FONLARINA İLİŞKİN ESASLAR TEBLİĞİ (SERİ:VII, NO:10)’NDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ (SERİ:VII, NO:44)

MADDE 1 – 19/12/1996 tarihli ve 22852 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Seri:VII, No:10 sayılı Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (iv) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

 

“iv) Kurulca uygun görülen diğer sermaye piyasası araçları, repo, ters repo, future, opsiyon ve forward sözleşmeleri ile kira sertifikaları,”

 

MADDE 2 – Aynı Tebliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinin (a) alt bendi ve aynı fıkranın (iii) bendinin (l) alt bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

 

“a) Kamu ve/veya özel sektör borçlanma araçlarına yatırmış fonlar “TAHVİL VE BONO FONU”, kamu ve/veya özel sektör borçlanma araçlarına yatırmış, portföyünün aylık ağırlıklı ortalama vadesi en az 25 en fazla 90 gün olan fonlar “KISA VADELİ TAHVİL VE BONO FONU”,”

 

“l) Diğer yatırım fonlarının ve borsa yatırım fonlarının katılma paylarından oluşan fonlar “FON SEPETİ FONU”,”

 

MADDE 3 – Aynı Tebliğin 5/A maddesinin birinci ve altıncı fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

 

“Koruma amaçlı yatırım fonları tarafından, yatırımcının başlangıç yatırımının belirli bir bölümünün ya da tamamının korunmasına yönelik olarak oluşturulacak yatırım stratejisinin, kamu borçlanma senetlerine, ters repoya, banka borçlanma araçlarına, kira sertifikalarına, ihraççısı yatırım yapılabilir seviyede derecelendirme notuna sahip olan diğer özel sektör borçlanma araçlarına veya korumayı sağlayabilecek nitelikteki Kurulca uygun görülen diğer sermaye piyasası araçlarına yatırım yapılmasını içermesi zorunludur.”

 

“Garantili yatırım fonları ve koruma amaçlı yatırım fonları tarafından, özel sektör tarafından ihraç edilen kira sertifikalarına ve borçlanma araçlarına yapılan yatırımlar için bu Tebliğin 42 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan sınırlama uygulanmaz. Özel sektör tarafından ihraç edilen kira sertifikalarına ve borçlanma araçlarına yatırım yapan garantili ve koruma amaçlı yatırım fonları unvanlarında söz konusu yatırım araçlarına yapılan yatırımı belirtir bir ifadeye yer verirler.”

 

MADDE 4 – Aynı Tebliğin 11 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

 

“Fon kuruluş ve tutar artırımı başvurularında bir kurucuya ait mevcut tüm fonların toplam değerleri toplamının kurucunun Kurula gönderilen bağımsız denetimden geçmiş son mali tablosunda yer alan özkaynakları toplamının 30 katını aşmaması şartı aranır.”

 

MADDE 5 – Aynı Tebliğin 12 nci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

 

“Kurucu, kendi adına fonla ilgili işlemleri yürütmek üzere her bir fon için en az üç kişiden oluşan bir fon kurulu ve en az bir denetçi atar. Fon kurulu üyeliklerine ve denetçiliğine kurucu dışından atama yapılabilir.”

 

“Fon kurulu üyelerinin ve denetçilerinin, faaliyet izinlerinin biri veya birden fazlası sürekli veya geçici olarak kaldırılmış yahut borsa üyeliğinden geçici veya sürekli olarak çıkarılmış kuruluşlarda sorumluluğu tespit edilmiş bulunan kişilerden olmamaları ve bu Tebliğin 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (e) ve (f) bentlerinde yer alan şartları taşımaları gereklidir. Ayrıca, fon kurulu üyelerinin çoğunluğunun, yüksek öğrenim görmüş olması ve sermaye piyasası alanında en az beş yıllık tecrübeye sahip bulunması zorunludur.”

 

MADDE 6 – Aynı Tebliğin 12/A maddesinin beşinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

 

“Tespitleri ve denetleme sonuçlarını ihtiva eden raporlar en geç hesap dönemini izleyen 3 ay içinde kurucunun yönetim kurulu ile Fon Kuruluna sunulur ve söz konusu raporlardan bilgi edinildiği ilgili kurullarda karara bağlanır. Bu raporların en az 5 yıl süre ile kurucu nezdinde saklanması zorunludur.”

 

MADDE 7 – Aynı Tebliğe 12/B maddesi olarak aşağıdaki madde eklenmiştir.

 

“Risk yönetim sistemi

 

MADDE 12/B – Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerine taraf olacak fonlar ile serbest yatırım fonlarının risk yönetim sistemlerini oluşturmaları ve buna ilişkin prosedürleri yazılı hale getirmeleri zorunludur.

 

Risk yönetim sistemi, fonun karşılaşabileceği temel risklerin tanımlanmasını, risk tanımlamalarının düzenli olarak gözden geçirilmesini ve önemli gelişmelere paralel olarak güncellenmesini ve maruz kalınan risklerin tutarlı bir şekilde değerlendirilmesine imkan verecek bir risk ölçüm mekanizmasının geliştirilmesini içermelidir.

 

Risk yönetimini gerçekleştirecek birim kurucu bünyesinde oluşturulabileceği gibi risk yönetim hizmeti dışarıdan da sağlanabilir. Ancak her koşulda, risk yönetim hizmetini sağlayan birim, fon portföyünün yönetiminden sorumlu birimden bağımsız olmalıdır. Risk yönetimini gerçekleştirecek birimin personelinin Sermaye Piyasası Faaliyetleri İleri Düzey ve Türev Araçlar Lisansına sahip olması zorunludur.

 

Risk yönetim sisteminin yeterliliğine ilişkin olarak fon denetçisi tarafından hazırlanan rapor en geç hesap dönemini izleyen 3 ay içinde kurucunun yönetim kurulu ile fon kuruluna sunulur ve söz konusu raporlardan bilgi edinildiği ilgili kurullarda karara bağlanır. Bu raporların en az beş yıl süre ile kurucu nezdinde saklanması zorunludur.”

 

MADDE 8 – Aynı Tebliğin 13 üncü maddesinin dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

 

“Yönetici nezdinde, fonun içtüzük hükümleri ve fon yönetim stratejisi doğrultusunda sağlıklı bir şekilde yönetilebilmesi amacıyla fon yönetiminde görev alacak, fonun yatırım yapabileceği varlıklar konusunda yeterli bilgi ve sermaye piyasası alanında en az beş yıllık tecrübeye sahip yeterli sayıda uzman personelin bulunması, fon yönetim işlemlerinin gerektirdiği ve fonun yatırım ve yönetim amacına uygun mekan ve teknik donanımın kurulmuş olması gerekir. Ayrıca, garantili yatırım fonlarının, koruma amaçlı yatırım fonlarının ve serbest yatırım fonlarının portföy yönetimini üstlenecek yönetici şirketin yöneticilerinden ve fon kurulu üyelerinden en az birer kişinin ve söz konusu fonların portföy yöneticilerinin tümünün sermaye piyasası faaliyetleri ileri düzey lisans belgesi ile türev araçlar lisans belgesine ve bu fonlar konusunda gerekli bilgi ve tecrübeye sahip olmaları gereklidir.”

 

MADDE 9 – Aynı Tebliğin 17 nci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

 

“Fonların içtüzük esasları Kurulca belirlenir.”

 

MADDE 10 – Aynı Tebliğin 23 üncü maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

 

“Yatırım fonlarının kuruluş ve kayda alma başvuruları birlikte değerlendirilir ve sonuçlandırılır. Kayda alma belgesi, fon içtüzüğünün ticaret siciline tescil edildiğine ilişkin belgenin Kurula gönderilmesini müteakip verilir. Ancak, bir kurucunun kurucusu olacağı ilk yatırım fonu, ilk serbest yatırım fonu veya ilk borsa yatırım fonu için kuruluş ve kayda alma başvuruları ayrı olarak değerlendirilir ve sonuçlandırılır.”

 

MADDE 11 – Aynı Tebliğin 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

 

“Fonların birim pay fiyatının günlük olarak hesaplanması ve ilan edilmesi esastır. İçtüzüklerinde hüküm bulunmak kaydı ile aynı gün içinde iki fiyat açıklanabilir. Diğer fon türlerinden farklı olarak, serbest yatırım fonlarının pay fiyatları en az ayda bir kere hesaplanmak ve fon yatırımcılarına bildirilmek; garantili yatırım fonlarının ve koruma amaçlı yatırım fonlarının pay fiyatları ise en az ayda iki kere hesaplanmak ve ilan edilmek zorundadır. Kurul yatırım fonu katılma payı fiyatının günlük olarak hesaplanmasına ve açıklanmasına bu fıkrada belirtilen haller dışında da istisna getirebilir. Likit fonlar ve kısa vadeli tahvil ve bono fonları dışındaki fonlarda, katılma payı alım satımlarında içtüzük ve izahname hükümleri uyarınca verilen alım satım emirleri, emrin verilmesini takip eden ilk hesaplamada bulunacak pay fiyatı üzerinden yerine getirilir. Likit fon ve kısa vadeli tahvil ve bono fonlarında ise, alım satım emirleri en son ilan edilen birim pay fiyatı üzerinden gerçekleştirilir. Bununla birlikte, fon içtüzüklerinde belirtilmek koşuluyla, likit fon ve kısa vadeli tahvil ve bono fonlarında katılma payı alım satım işlemleri farklı pay fiyatı üzerinden gerçekleştirilebilir. Serbest yatırım fonlarının içtüzüklerinde, katılma paylarının fona iadesi için pay fiyatlarının ilan süresinden daha farklı ve uzun süreler belirlenebilir.”

 

MADDE 12 – Aynı Tebliğin 37 nci maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

 

“Katılma paylarının alımı-satımı

 

MADDE 37 – Katılma payı sahipleri, paylarını fon içtüzüklerinde belirlenen esaslara göre fona iade etmek suretiyle paraya çevirebilirler. Ayrıca içtüzüğünde hüküm bulunmak şartı ile kurucunun talebi ve borsanın uygun görmesi üzerine menkul kıymet niteliği verilen fonların katılma payları borsada işlem görebilir.

 

Özel fonların ve serbest yatırım fonlarının katılma payları borsada işlem göremezler, özel fonların katılma paylarından fona geri dönenler ancak başlangıçta içtüzükte belirlenen kişi ve kuruluşlara satılabilir.

 

Fon içtüzüklerinde hüküm bulunmak ve kuralları belirlenmiş olmak koşuluyla katılma paylarının tasarruf sahipleri tarafından alım ve satımlarında komisyon uygulanabilir. Elde edilecek komisyon tutarı fona, kurucuya, yöneticiye veya katılma paylarının alım satımına aracılık eden kuruluşlara gelir olarak kaydedilir.

 

Kurul yatırım fonu katılma paylarının alım satımının borsalar ve/veya takas kurumları nezdinde kurulmuş merkezi bir fon dağıtım platformu aracılığıyla da gerçekleştirilebilmesini teminen, Kurulca uygun görülen tüm fonların bu platforma dahil edilmesine ve aracı kuruluşlar tarafından bu platformda işlem gören yatırım fonu katılma paylarının alım satımına aracılık yapılmasına ilişkin düzenlemeler yapabilir.”

 

MADDE 13 – Aynı Tebliğin 42 nci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi, aynı fıkranın (j) bendinin ikinci paragrafı ve aynı fıkranın (l) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı maddenin birinci fıkrasına (ö) ve (p) bentleri olarak aşağıdaki bentler eklenmiş ve aynı maddenin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

 

“g) Kurucunun, yöneticinin ve bunların doğrudan ve dolaylı iştiraklerinin ortağı oldukları menkul kıymet yatırım ortaklıklarının payları hariç olmak ve içtüzüklerinde belirtilmek koşuluyla; yatırım fonlarının katılma payları, borsa yatırım fonu katılma payları ve menkul kıymet yatırım ortaklıklarının payları fon portföyünün %10’una kadar portföye alınabilir. Portföye alınan yatırım fonu katılma paylarının veya borsa yatırım fonu katılma paylarının toplam tutarı, bu payları çıkaran fonun toplam pay sayısının %20’sini aşamaz. Bir kurucuya ait olan ve/veya aynı yöneticinin yönetimindeki yatırım fonları toplu olarak, hiçbir yatırım fonu veya borsa yatırım fonunun toplam pay sayısının %30’undan fazlasına sahip olamazlar.”

 

“Yatırım fonları İstanbul Altın Borsası Kıymetli Madenler Ödünç Piyasasında portföylerindeki kıymetli madenlerin piyasa değerlerinin en fazla %50’si tutarındaki kıymetli madenleri ödünç verebilir veya aynı tutarı aşmamak üzere ödünç alabilirler. Ayrıca, piyasada gerçekleşen ödünç işlemleri karşılığında ödünç alacaklarını temsil etmek üzere çıkarılan sertifikaları aynı oranda portföye alabilirler ve portföylerinde bulunan sertifikaları piyasada satarak portföyden çıkarabilirler. Kıymetli maden ödünç işlemleri ile kıymetli maden ödünç sertifikası alım-satım işlemleri söz konusu piyasadaki işlem esasları ile teminat sistemi çerçevesinde yapılır.”

 

“l) Özel fonlar için bu maddenin birinci fıkrasında yer alan (e) bendi, fon sepeti fonları için (f) ve (g) bentleri, iştirak fonlar için ise (e) ve (f) bentleri uygulanmaz. Endeks fonlar hakkında, (a), (e) ve (f) bentleri ile (b) bendinde yer alan %9’luk sınırlama, söz konusu menkul kıymetlerin baz alınan endekse dahil olması halinde uygulanmaz. Bu maddenin (b) bendinde yer alan %20’lik sınırlamanın hesaplanmasında ise, endeks fonların portföyünde yer alan hisse senetleri baz alınan endekse dahil olması kaydıyla dikkate alınmaz. Sektör fonları için bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan sınırlama ilgili sektörde faaliyet gösteren ortaklıklar için %15 olarak uygulanır.”

 

“ö) Likit fonlar ile kısa vadeli tahvil ve bono fonlarında vadeye kalan gün sayısı hesaplanamayan varlıklar fon portföyüne dahil edilemez.”

 

“p) Fon portföyüne, Kurul kaydında bulunan fonların katılma paylarının dahil edilmesi esastır. Şu kadar ki, yabancı borsalarda işlem gören borsa yatırım fonlarının katılma payları, fon portföy değerinin %10’unu geçmemek üzere Kurul kaydına alınma şartı aranmaksızın portföye dahil edilebilir.”

 

“Serbest yatırım fonları bu maddede yer alan portföy sınırlamalarına tabi değildir. Bununla birlikte, serbest yatırım fonlarının portföylerine alınacak yabancı fonlar için ilgili otoriteden izin alınmış olma şartı aranır. Bu kapsamda, hangi ülkelerde kurulu fonların serbest fon portföyüne alınabileceğine içtüzükte yer verilir. Şu kadar ki, Kurul serbest yatırım fonlarının portföylerine alınacak yabancı fonlara ilişkin kısıtlamalar getirebilir.”

 

MADDE 14 – Aynı Tebliğin 42/A maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

 

“Fon sepeti fonları için özel hükümler

 

MADDE 42/A – Fon sepeti fonları için aşağıdaki hükümlere uyulması gerekmektedir.

 

a) Tek bir yatırım fonuna ait katılma paylarının değeri fon portföyünün %25’ini aşamaz.

 

b) Diğer fon sepeti fonlarına yatırım yapamaz.

 

c) Fon portföyüne alınan yatırım fonu katılma payları veya borsa yatırım fonu katılma payları, bu payları çıkaran fonun toplam pay sayısının %20’sini aşamaz.

 

d) Kurucu, yönetici ve yönetim veya sermaye bakımından bunlarla doğrudan ya da dolaylı olarak bağlantılı olanlar tarafından kurulan veya yönetilen fonların katılma paylarının fon sepeti fonu portföyüne dahil edilmesi halinde fon sepeti fonu tarafından bu fonlara giriş ya da çıkış komisyonu ödenemez.

 

e) Fon portföyüne, Kurul kaydında bulunan katılma paylarının dahil edilmesi esastır. Şu kadar ki yabancı borsalarda işlem gören borsa yatırım fonlarının katılma payları Kurul kaydına alınma şartı aranmaksızın fon portföyüne alınabilir.

 

Fon sepeti fonunda yer alan serbest yatırım fonlarına ait katılma paylarının değerinin, fon toplam değerinin %10’unu geçmesi halinde, bu fon sepeti fonları Tebliğde serbest yatırım fonları için belirlenen hükümlere tabi olurlar. Birinci fıkradaki hükümler bu fon sepeti fonları için uygulanmaz.

 

Fon sepeti fonlarında, portföye alınacak yatırım fonları için ödenen yönetim, giriş ve çıkış ücretleri bu Tebliğin 49/A maddesi kapsamında belirlenen toplam gider oranının hesaplanmasında fon sepeti fonunun bir gider kalemi olarak ayrıca dikkate alınır.”

 

MADDE 15 – Aynı Tebliğin 45 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (i) ve (v) alt bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

 

“i) Borsada işlem gören varlıklar değerleme gününde borsada oluşan ağırlıklı ortalama fiyat ve oranlarla değerlenir. Şu kadar ki, işlem gördüğü borsada kapanış seansı uygulaması bulunan varlıkların değerlemesinde kapanış seansı fiyatı kullanılır.”

 

“v) Portföye alınan yabancı para birimi üzerinden çıkarılan varlıklar, satın alındıkları borsada değerleme günü itibarıyla oluşan fiyatlarının ilgili oldukları yabancı paranın T.C. Merkez Bankası döviz alış kuru ile çarpılması suretiyle değerlenir.”

 

MADDE 16 – Aynı Tebliğin 48 inci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

 

“KAP’ta ilan edilmesi gereken bilgi ve belgelerin eksiksiz olarak yayımlanması ve güncel tutulması kurucunun sorumluluğundadır.”

 

MADDE 17 – Aynı Tebliğin 49/A maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

 

“Fonlara uygulanan ücret ve komisyonların kamuya açıklanması ve fon toplam giderinin üst sınırının belirlenmesi

 

MADDE 49/A – Fondan karşılanan tüm giderlerin (yönetim ücreti dahil) toplamının üst sınırı, Ek-5’te fon türü bazında belirtilen azami oranları aşmayacak şekilde fon içtüzüğünde ve izahnamesinde belirlenir. 3, 6, 9 ve 12 aylık dönemlerin son işgünü itibarıyla, fon içtüzüğünde ve izahnamesinde belirlenen yıllık fon toplam gideri oranının ilgili döneme denk gelen kısmının aşılıp aşılmadığı, ilgili dönem için hesaplanan günlük ortalama fon toplam değeri esas alınarak, kurucu tarafından kontrol edilir. Yapılan kontrolde fon içtüzüğünde ve izahnamesinde belirlenen oranların aşıldığının tespiti halinde aşan tutar ilgili dönemi takip eden 5 iş günü içinde kurucu tarafından fona iade edilir. İade edilen tutar, ilgili yıl içinde takip eden dönemlerin toplam gider oranı hesaplamasında toplam giderlerden düşülür.

 

Fonun katılma paylarının ilk defa halka arz edilmesi veya fonun tasfiye olması durumunda, birinci fıkrada belirtilen kontroller fon katılma paylarının satışa sunulmuş olduğu günler dikkate alınarak yapılır.

 

3, 6, 9 ve 12 aylık dönemlerin bitiminde hesaplanan fon toplam gider oranı ve varsa iade tutarı ilgili dönemin bitimini takip eden 6 iş günü içinde KAP’ta ilan edilir.

 

Yatırım fonlarına uygulanan yönetim ücreti ile giriş ve çıkış komisyonlarının kurucunun resmi internet sitesinde ve KAP’ta yatırımcıların kolaylıkla ulaşabileceği şekilde ilan edilmesi gerekmektedir. Yapılan açıklamada, günlük ve yıllık yönetim ücreti oranları ile giriş ve çıkış komisyonlarının hangi şartlar dahilinde yatırımcılardan tahsil edileceği bilgilerine ayrıntılı olarak yer verilmelidir.

 

Bu maddenin birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkraları serbest yatırım fonları için uygulanmaz.”

 

MADDE 18 – Aynı Tebliğe ekteki Ek/A, Ek/5 olarak eklenmiştir.

 

MADDE 19 – Aynı Tebliğe geçici 5 inci madde olarak aşağıdaki madde eklenmiştir.

 

“GEÇİCİ MADDE 5 – 1/1/2013 tarihinden itibaren uygulanacak yönetim ücreti oranlarının Ek-5’te yer alan tablodaki fon toplam gider oranı üst sınırları dikkate alınarak belirlenmesi, belirlenecek yönetim ücreti oranlarının KAP’ta ve kurucunun resmi internet sitesinde ilan edilmesi ve yapılacak ilk içtüzük/izahname değişikliği başvurularına bu kapsamda yapılacak değişikliklerin de dahil edilmesi gerekmektedir.”

 

MADDE 20 – Bu Tebliğin 7 nci, 8 inci, 15 inci ve 17 nci maddeleri 1/1/2013 tarihinde, diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 21 – Bu Tebliğ hükümlerini Sermaye Piyasası Kurulu yürütür.

 

EK/A

 

“EK/5

Fon Türleri Bazında Uygulanacak Azami Fon Toplam Gider Oranları