Bu Yönetmeliğin amacı; elektrikli ve elektronik eşyaların üretiminden nihai bertarafına kadar çevre ve insan sağlığının korunması

22 Mayıs 2012 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 28300

 

Çevre ve Şehircilik Bakanlığından:

 

ATIK ELEKTRİKLİ VE ELEKTRONİK EŞYALARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ

 

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Genel İlkeler

 

Amaç

 

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; elektrikli ve elektronik eşyaların üretiminden nihai bertarafına kadar çevre ve insan sağlığının korunması amacıyla elektrikli ve elektronik eşyalarda bazı zararlı maddelerin kullanımının sınırlandırılması, bu sınırlandırmalardan muaf tutulacak uygulamaların belirlenmesi, elektrikli ve elektronik eşyaların ithalatının kontrol altına alınması, elektrikli ve elektronik atıkların oluşumunun ve bertaraf edilecek atık miktarının azaltılması için yeniden kullanım, geri dönüşüm, geri kazanım yöntem ve hedeflerine ilişkinhukuki ve teknik esasları düzenlemektir.

 

Kapsam

 

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, Ek-1/A’da yer alan kategorilere dâhil olan elektrikli ve elektronik eşyaları kapsar. Ek-1/A’da tanımlanan kategorilere giren ürünlerin listesi, Ek-1/B’de verilmiştir.

 

(2) Bu Yönetmelik, Ek-1/A’dayeralan kategorilere dâhil olup bu Yönetmeliğin kapsamında olmayan bir ekipmanın parçasını oluşturacak şekilde monte edilmiş elektrikli ve elektronik eşyaları kapsamaz.

 

(3) 30/5/2009 tarihinden önce piyasaya sunulmuş olan ürünler için üretilen tamir ve yeniden kullanım amaçlı yedek parçalarda, 5 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendi uygulanmaz.

 

(4) Standart dışı veya hatalı olarak üretilen ve üreticisi tarafından ürün olarak değerlendirilemeyen eşyalar, 15 ve 16 ncı maddede belirtilen hedefler hariç, bu Yönetmelik hükümlerine tabidir.

 

(5) Sağlık ve güvenlikle ilgili kanuni yükümlülükler ve atık yönetimi mevzuatı hükümleri saklıdır.

 

(6) Özel olarak askeri amaç taşımayan ürünler hariç, ülke güvenliğinin korunmasına yönelik ekipman, silah, mühimmat ve savaş gereçlerinde bulunan elektrikli ve elektronik eşyalar bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır. Malzemelerin askeri amaç taşıyıp taşımadığı, Millî Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığınca müştereken tespit edilir.

 

Dayanak

 

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik;

 

a) 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun 8, 11 ve 12 nci maddeleri ile 29/6/2011 tarihli ve 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 ve 8 inci maddelerine ve 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanuna dayanılarak,

 

b) Avrupa Birliğinin 2002/95/EC sayılı Elektrikli ve Elektronik Eşyalarda Bazı Zararlı Maddelerin Kullanımının Sınırlandırılmasına İlişkin Direktifi ile 2002/96/EC sayılı Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya Direktifine paralel olarak,

 

hazırlanmıştır.

 

Tanımlar ve kısaltmalar

 

MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;

 

a) Aktarma merkezi: Üreticilerin veya çevre izin ve lisansına sahip AEEE işleme tesislerinin atık elektrikli ve elektronik eşyaların toplanması amacıyla kurdukları merkezleri,

b) Atık elektrikli ve elektronik eşya (AEEE): 5/7/2008 tarihli ve 26927 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelikte yer alan atık tanımına uygun ve Ek-1/A’da tanımlanan kategorilerde yer alan ürünlerin kullanım ömrü dolduğu andaki bütün bileşenlerini, unsurlarını ve ihtiva ettiği sarf malzemelerini,

c) Bakanlık: Çevre ve Şehircilik Bakanlığını,

ç) Bertaraf: Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin Ek-II A’sında yer alan işlemlerden herhangi birini,

d) Çevre lisansı: 29/4/2009 tarihli ve 27214 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelikte düzenlenen lisansı,

e) Dağıtıcı: Elektronik iletişim yoluyla yapılan satışlar da dâhil olmak üzere, ticari olarak kullanıcıya elektrikli veya elektronik eşya ulaştıran gerçek veya tüzel kişileri,

f) Elektrikli ve elektronik eşya (EEE): Ek-1/A’da yer alan kategorilere dâhil olan ve alternatif akımla 1000 Volt’u, doğru akımla da 1500 Volt’u geçmeyecek şekildeki kullanımlar maksadıyla tasarlanmış olan, uygun bir biçimde çalışması için elektrik akımına veya elektromanyetik alana bağımlı olan eşyaları ve bu akım ve alanların üretimi, transferi ve ölçümüne yarayan eşyaları,

g) Evsel AEEE: Evlerden gelen ve özellikleri ile miktarı açısından evlerden gelenlerle benzerlik gösteren ticari, kurumsal, endüstriyel ve diğer kaynaklardan gelen AEEE’yi,

ğ) Finansman anlaşması: Mülkiyet devrine imkân sağlayıp sağlamadığına bakılmaksızın, herhangi bir ürünle ilgili olarak gerçekleştirilen tüm kredi, kira, kiralama ve vadeli satış anlaşması veya düzenlemesini,

h) Geçici depolama alanı: İşleme tesislerinde, atık elektrikli ve elektronik eşyaların ve parçalarının bu Yönetmelikteki teknik koşullara göre bekletildiği alanları,

ı) Geri dönüşüm: Yakarak enerji kazanma hariç, atık malzemelerini asıl veya başka bir kullanım amacıyla üretim sürecine tabi tutmayı,

i) Geri kazanım: Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin Ek-II B’sinde yer alan işlemlerden herhangi birisini,

j) Getirme merkezi: Evsel AEEE’lerin toplanması için belediyeler tarafından kurulan atık toplama merkezlerini,

k) Homojen malzeme: Sökme, kesme, ezme, aşındırma gibi mekanik işlemlerle farklı malzemelere ve parçalara ayrılamayan malzemeyi,

l) İşleme: AEEE’lerin arındırılması, sökümü,parçalanması, geri kazanımı veya bertarafa hazırlanması amacıyla bir tesise teslim edilmesinden sonra yapılan her türlü faaliyet ile AEEE’lerin geri kazanımı veya bertarafı için gerçekleştirilecek diğer işlemleri,

m) İşleme tesisi: İşleme tanımı kapsamında yeralan arındırma, söküm, parçalama, parçalama sonrası oluşan atıkların geri kazanımı faaliyetlerinden asgari üç faaliyeti gerçekleştiren ve 21 inci maddeye göre çevre izin ve lisansı alınmış tesisleri,

n) Önleme: AEEE’lerin ve bunların ihtiva ettiği malzeme ile maddelerin miktarlarının ve çevreye verdikleri zararın azaltılmasına yönelik alınan tedbirleri,

o) Sahipsiz atık: EEE’nin atık olduğu anda üreticisi piyasada bulunmayan veya tespit edilemeyen AEEE’yi,

ö) Tarihsel atık: Bu Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinden önce piyasaya sürülen ürünlerden kaynaklanan AEEE’yi,

p) Tehlikeli madde veya müstahzar: 26/12/2008 tarihli ve 27092 Mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Maddelerin ve Müstahzarların Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve Etiketlenmesi Hakkında Yönetmelikte tehlikeli olarak tanımlanan madde veya karışımları,

r) Üretici: 6/3/2011 tarihli ve 27866 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mesafeli Sözleşmelere Dair Yönetmelik kapsamındaki mesafeli sözleşmeler ile yapılan satışlar da dâhil olmak üzere, satış yöntemine bağlı olmaksızın;

1) Kendi markasıyla elektrikli ve elektronik eşya üreten ve satan,

2) Kendi markasıyla başka tedarikçiler tarafından üretilen elektrikli ve elektronik eşyaları satan,

3) Ticari amaçlarla elektrikli ve elektronik eşya ithal eden

gerçek ve tüzel kişileri,

s) Yeniden kullanım: AEEE’lerin veya parçalarının, belediyelere, dağıtıcılara, işleme tesislerine, toplama noktalarına veya üreticilere teslim edilenler de dâhil olmak üzere, tasarlandıkları asıl amaç için tekrar kullanıldıkları her türlü uygulamayı,

ş) Yetkilendirilmiş kuruluş: Bu Yönetmelikten kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmesi amacıyla Bakanlıkça belirlenen esaslar dâhilinde oluşturulan ve kâr amacı gütmeyen ortak uyum organizasyonunu,

ifade eder.

Genel ilkeler

MADDE 5 – (1) Elektrikli ve elektronik eşyalar ile atık elektrikli ve elektronik eşyaların yönetimine ilişkin ilkeler şunlardır:

a) 30/5/2009 tarihinden sonra ithal veya imal yoluyla piyasaya sürülen Ek-1/A’da verilen 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 10 nolu sınıflara dâhil olan elektrikli ve elektronik eşyalar ile elektrik ampulleri ve evsel amaçlı kullanılan aydınlatma gereçlerinde, Ek-2’de yer alan istisnalar hariç, kurşun (Pb), cıva (Hg), artı altı değerlikli krom (Cr6+), polibromürlübifeniller (PBB) ve polibromürlüdifenil eterler (PBDE) ile kadmiyumun (Cd) bulunması yasaktır.

b) Yeni tasarım ürünlerde, teknik açıdan uygun olması durumunda geri dönüştürülebilen malzeme kullanımı teşvik edilir.

c) AEEE’lerin bir bütün olarak yeniden kullanımına öncelik verilir.

ç) Toplanan AEEE’lerin işlenmesi sağlanarak 16 ncı maddedeki geri kazanım ve geri dönüşüm oranları sağlanır.

d) AEEE’lerin ve parçalarının teknik olarak işlenerek geri dönüşüm ve geri kazanım imkânının bulunmaması durumunda bertarafına müsaade edilir.

e) AEEE’lerin geri dönüşümü, geri kazanımı ve bertarafı çevre lisanslı tesislerde yapılır.

f) AEEE’lerin işlenmesi sonucu ortaya çıkan atıkların azaltılması veya imhası amacıyla çevre mevzuatına aykırı olarak yakılması ve alıcı ortama verilmesi yasaktır.

g) AEEE’lerin yönetiminden kaynaklanan çevresel zararların giderilmesi ile ilgili tazminat ve diğer maliyetler, “kirleten öder” ilkesine göre AEEE’lerin yönetimi için sorumlu olan gerçek veya tüzel kişilere aittir.

ğ) EEE üretimi yapılan tesiste oluşan veya garanti kapsamında yetkili servislerden iade alınan AEEE’lerin işlenmesi amacıyla üretim yerinde kurulan üniteler için çevre lisansı şartı aranmaz. Bu ünitelerde işleme faaliyeti bu Yönetmelikte belirtilen kriterlere uygun olarak gerçekleştirilir. EEE üretimi yapılan tesislerde oluşan AEEE’lerin geçici depolanması 13 üncü maddenin birinci fıkrasına göre yapılır. Üretim yerlerinde kurulacak olan işleme üniteleri ile geçici depolama alanları için ilgili çevre ve şehircilik il müdürlüğünden uygunluk yazısı alınması zorunludur.

(2) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında; 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (r) bendinin (2) numaralı alt bendinde tanımlanan üretici tarafından piyasaya sürülen ürünler üzerinde, aynı bendin (1) numaralı alt bendinde tanımlanan üreticinin de markasının bulunması durumunda, ürünlerin üreticisi olarak (1) numaralı alt bentte yer alan kişi veya kuruluşlar sorumludur.

(3) Herhangi bir finansman anlaşması dâhilinde finans sağlayan kişi veya kuruluşlar, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (r) bendinde belirtilen üretici tanımı koşullarını sağlamadıkları sürece üretici olarak değerlendirilmezler.

 

İKİNCİ BÖLÜM

Görev, Yetki ve Sorumluluklar

 

Bakanlığın görev ve yetkileri

MADDE 6 – (1) Bakanlık;

a) Ek-1/A’da verilen 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 10 nolu sınıflara dâhil olan elektrikli ve elektronik eşyalar ile elektrik ampulleri ve evsel amaçlı kullanılan aydınlatma gereçlerinin üreticileri tarafından verilen Ek-3’te yer alan Uygunluk Beyan Formunu yıllık olarak toplamakla, gerekli kayıt sistemini oluşturmakla ve firma kod numarası vermekle,

b) Denetim ve izleme yapmak veya yaptırmakla,

c) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendine aykırılık durumunda,

1) Ürünün piyasaya arzının yasaklanmasını,

2) Piyasaya arz edilmiş ürünlerin piyasadan toplatılmasını,

3) 2872 sayılı Çevre Kanununda öngörülen idari cezaların tatbik edilmesini

sağlamakla,

ç) 21 inci maddeye göre çevre izin ve lisansı vermekle,

d) Üreticiler tarafından hazırlanan yönetim planlarını değerlendirmek ve üreticilerin beyanları esas alınarak bir kayıt ve denetim sistemi oluşturmakla,

e) Belediyelerin hazırladıkları AEEE yönetim planlarının uygunluğunu değerlendirmekle,

f) Dağıtıcıların, belediyelerin ve üreticilerin oluşturdukları toplama ve geri dönüşüm faaliyetlerini değerlendirmek ve bu Yönetmelik hükümlerine aykırılık tespit edilmesi halinde gerekli idari işlemleri uygulamakla,

görevli ve yetkilidir.

(2) Bakanlık gerekli gördüğü durumlarda bu maddede belirtilen yetkilerinin bazılarını, sınırlarını belirlemek kaydıyla çevre ve şehircilik il müdürlüklerine devredebilir.

Çevre ve şehircilik il müdürlüklerinin görev ve yetkileri

MADDE 7 – (1) Çevre ve şehircilik il müdürlükleri;

a) Lisans verilen atık elektrikli ve elektronik eşya işleme tesislerinin faaliyetlerini izlemek, denetlemek, ilgili mevzuata aykırılık halinde gerekli yaptırımın uygulanmasını sağlamakla,

b) AEEE taşıma araçlarına taşıma lisansı vermekle ve faaliyetlerini denetlemekle, gerekli durumlarda lisansı iptal etmekle ve/veya yenilemekle,

c) EEE üreticilerinin sahasında 5 inci maddenin birinci fıkrasının (ğ) bendine göre oluşturulacak üniteler için uygunluk yazısı vermekle,

görevli ve yetkilidir.

Belediyelerin görev ve sorumlulukları

MADDE 8 – (1) Belediyeler;

a) Evsel AEEE’lerin, 15 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen toplama hedeflerine göre etkin bir biçimde diğer atıklardan ayrı toplanmasını sağlamak amacıyla AEEE yönetim planını hazırlamakla ve (c) bendinde belirtilen AEEE toplama başlangıç yılından en az altı ay önce Bakanlığa göndermekle,

b) Yönetim planı çerçevesinde toplama programı hakkında konutları bilgilendirmek, bu program çerçevesinde toplama işlemini yapmak veya yaptırmakla,

c) Aşağıdaki tabloya uygun olarak getirme merkezlerini kurarak AEEE’lerin toplanmasını sağlamakla ve kurulan getirme merkezlerine ilişkin olarak halkı bilgilendirmekle,

ç) Getirme merkezlerinde 15 inci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen gruplamaya göre AEEE’lerin uygun konteynerlerde biriktirilmesini sağlamakla,

d) Toplama esnasında kullanılan araçlar üzerinde “Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya Toplama Aracı” ibaresinin bulunmasını sağlamakla,

e) Gerektiğinde evsel AEEE’lerin toplanması için il özel idareleri ile ortak çalışmalar yapmakla,

f) Toplanan evsel AEEE’leri 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (ğ) bendi kapsamında Koordinasyon Merkezince belirlenen lisanslı işleme tesislerine göndermekle ve Koordinasyon Merkezine belgelemekle,

yükümlüdür.

(2) Büyükşehir belediyeleri, AEEE’lerin il genelinde etkin toplanması amacıyla belediyelerce yürütülen çalışmaları koordine etmekle, bilgilendirme ve eğitim faaliyetlerine katılmakla yükümlüdür.

Elektrikli ve elektronik eşya üreticilerinin yükümlülükleri

MADDE 9 – (1) Elektrikli ve elektronik eşya üreticileri;

a) Teknik ve ekonomik imkânlar esas olmak üzere, uluslararası gelişmelere bağlı olarak, elektrikli ve elektronik eşyaların üretim, ürün temini, ürün geliştirme, AR-GE ve tasarım faaliyetlerinde bu Yönetmelik kapsamındaki zararlı maddelerin kullanımından kaçınmak veya yerlerine daha güvenli alternatif maddeleri kullanmak için gerekli çalışmaları yapmakla,

b) Piyasaya sürdükleri elektrikli ve elektronik eşyalarda 5 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendine uymakla ve bu teknik kriterlerin sağlandığını gösteren bilgi ve belgeleri, ürünün piyasaya sunulmasından itibaren on yıl süreyle muhafaza etmekle,

c) İthal edilecek elektrikli ve elektronik eşyalar için 23 üncü maddeye uymakla,

ç) Ürün bilgisi açıklamalarında “AEEE Yönetmeliğine Uygundur” ibaresine yer vermekle,

d) Her yıl Şubat ayı sonuna kadar Ek-3’te yer alan Uygunluk Beyan Formunu doldurarak Bakanlığa sunmakla,

e) Bu Yönetmelikte belirtilen geri dönüşüm ve geri kazanım oranlarının sağlanması ve atıkların azaltılması amacıyla, elektrikli ve elektronik eşyaların tasarımı ve üretimi sırasında, ürünlerin kolayca parçalanmasını, (ş.abacı) ayrıştırılmasını, yeniden kullanımını, geri dönüşümünü ve geri kazanımını kolaylaştıracak malzeme ve parçaları kullanmakla, çevrenin korunması ve/veya emniyet gereklilikleri açısından önemli bir avantaj teşkil etmediği sürece yeniden kullanımı engelleyecek EEE tasarımlarından veya üretim proseslerinden kaçınmakla,

f) Kendileri veya organizasyonunda yeraldığı yetkilendirilmiş kuruluş tarafından, bu Yönetmelikten kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmesine ilişkin AEEE yönetim planını hazırlamak ve Bakanlık onayına sunmakla,

g) Evsel AEEE’lere dair 15 inci maddedeki toplama hedeflerinin gerçekleştirilmesini sağlamakla,

ğ) Belediyeler ve dağıtıcılar tarafından toplanan evsel AEEE’lerin; getirme merkezlerinden veya dağıtıcılardan başlamak üzere nakliye maliyetlerini karşılamakla, 14 üncü maddede belirtilen teknik özellikleri sağlayan tesislerde işlenmesini sağlamakla, işleme imkânının bulunmaması durumunda bertarafı için bir sistem kurmak ve maliyetleri karşılamakla,

h) Evsel olmayan AEEE’lerin toplanması, işlenmesi ve bertaraf edilmesi amacıyla bir sistem kurmakla,

ı) Belediyelerin yetki alanı dışında evsel AEEE’lerin toplanması için il özel idareleri ile yapılacak ortak çalışmaları desteklemekle,

i) Belediyelerle birlikte veya münferit olarak eğitim ve bilinçlendirme kampanyaları düzenlemekle ve bu etkinliklerde kullanılacak yazılı görsel dokümanları sağlamakla,

j) Bu Yönetmelikten kaynaklanan yükümlülüklerini münferit veya mevcut bir yetkilendirilmiş kuruluşa dâhil olarak yerine getirmek ve 17 nci maddeye göre teminat vermekle,

k) Topladıkları tüm AEEE’leri 22 nci maddeye göre oluşturulan Koordinasyon Merkezine bildirmekle,

l)Bu Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinden sonra piyasaya sürülen EEE’leri TS-EN’nin 50419 sayılı Türk Standardına uygun olarak EK-6’da yer alan sembolle işaretlemekle,

m) Piyasaya sürecekleri EEE’ler için esasları Bakanlıkça belirlenen kayıt sistemine başvurmak ve Bakanlıktan kod numarası almakla,

yükümlüdür.

EEE dağıtıcılarının yükümlülükleri

MADDE 10 – (1) Elektrikli ve elektronik eşya dağıtıcıları;

a) Yeni bir ürün sattıklarında, tüketici tarafından talep edilmesi halinde eş tipte ve aynı işlevi gören eski eşyayı markası, modeli, üreticisi ve muhtevasına bakılmaksızın almakla, yeni ürünün alıcının adresine teslim edildiği durumlarda, dağıtıcıya veya onun adına teslimatı yapan kuruluşa iade edilen evsel AEEE’yi aynı yerden almak ve bunun için herhangi bir nakliye ücreti veya başka bir ilave ücret talep etmemekle,

b) Evsel AEEE’lerin muhafazasının sağlanması amacıyla mekân büyüklüğüne uygun olarak toplama kutusu veya konteyner bulundurmak veya satış yerinin kapalı bir bölümünü bu amaçla kullanmakla,

c) Tüketicilerden toplanan evsel AEEE’leri Koordinasyon Merkezini bilgilendirerek, 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (ğ) bendi kapsamında bu Yönetmelikte belirtilen toplama sistemlerine veya çevre lisanslı işleme tesislerine göndermekle,

ç) Satış yerinde, tüketicilerin kolaylıkla görebileceği yerlerde evsel AEEE’lerin toplanması, geri dönüşümü, diğer evsel AEEE toplama noktaları ve EK-6’da yer alan sembol ve bu sembolün anlamına ilişkin bilgileri bulundurmakla,

yükümlüdür.

Tüketicilerin yükümlülükleri

MADDE 11 – (1) Elektrikli ve elektronik eşya tüketicileri;

a) AEEE’leri üreticilerin ve belediyelerin belirledikleri esaslara göre diğer evsel atıklardan ayrı olarak biriktirmekle,

b) AEEE’lerini dağıtıcıların, belediyelerin, üreticilerin veya işleme tesislerinin oluşturdukları toplama yerlerine götürmekle veya götürülmesini sağlamakla ve kayıt dışı toplama yapanlara vermemekle,

yükümlüdür.

AEEE işleme tesislerinin yükümlülükleri

MADDE 12 – (1) İşleme tesisleri;

a) AEEE’lerin bu Yönetmelikte belirtilen oranlarda geri dönüşüm ve geri kazanımının sağlanması için uygun yöntem ve teknolojileri kullanmakla,

b) Faaliyetleri için Bakanlıktan çevre izin ve lisansı almakla,

c) Aktarma merkezleri aracılığıyla AEEE’lerin toplanmasını sağlamakla,

ç) Tesise kabul edilen, işlenen ve bertaraf ettirilen atık miktarları ile geri kazanım ve/veya geri dönüşüm miktarlarına ilişkin olarak kayıt tutmak, bu kayıtları beş yıl süreyle muhafaza etmek ve bunlara ilişkin hazırlanacak aylık faaliyet raporlarını Bakanlığa ve Koordinasyon Merkezine göndermekle,

d) Ulusal sağlık ve emniyet standartlarına uyarak, ihtiva ettiği kirleticilerden dolayı çalışanlar için risk arz eden AEEE’leri kabul etmemekle,

e) İşleme tesislerinde gerçekleştirilen AEEE işleme verimini artırmak amacıyla çalışan personelin tercihen en az teknik lise mezunu olmasını sağlamakla,

yükümlüdür.

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İşleme Tesisleri ile Tesis İçi Geçici Depolama Yerleri

ve Aktarma Merkezlerinin Teknik Özellikleri

 

İşleme tesislerinde bulunan geçici depolama yerleri ile aktarma merkezleri

MADDE 13 – (1) Atık elektrikli ve elektronik eşyaların geçici depolaması 15 inci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen altı grupta yapılır. Bu maksatla geçici depolama yerlerinde döküm alanları ve sınıflandırılan atıkların depolandığı yerlerin kapalı, zeminin geçirimsiz olması ve bu yerlerde;

a) Kantar ve kayıt sistemi,

b) Radyoaktif ölçüm cihazı,

c) Sızıntı sularının toplanması için yeterli toplama kanalları,

ç) Yağ tutucu ve emici malzeme,

d) Yangın söndürme ve paratoner sistemi,

bulundurulması zorunludur.

(2) Aktarma merkezleri AEEE’lerin toplanması amacıyla, birinci fıkrada yer alan teknik kriterleri sağlayacak şekilde çevre izin ve lisansına sahip işleme tesisleri veya üreticiler tarafından kurulur ve işletilir. Aktarma merkezleri aracılığıyla toplanan atıklar, 22 nci madde uyarınca oluşturulan Koordinasyon Merkezine bildirilir.

(3) Aktarma merkezlerinin teknik kriterlere uygunluğu çevre ve şehircilik il müdürlükleri tarafından düzenlenecek uygunluk yazısıyla belgelenir. İşleme tesisleri tarafından oluşturulan aktarma merkezlerine düzenlenecek uygunluk yazısının süresi işleme tesisinin çevre izin ve lisansına ait süreyi aşamaz.

İşleme tesisleri teknik özellikleri

MADDE 14 – (1) İşleme tesisleri için 13 üncü maddede belirtilen geçici depolama şartlarına ek olarak aşağıdaki teknik şartlar sağlanır. Ayrıca toplama kategorisi bazında Ek-4’te yer alan asgari teknik şartların sağlanması zorunludur. Bununla birlikte Ek-4 listesinde belirtilen teknik şartların yerine Bakanlığın uygun görüşü alınarak alternatif teknolojiler kullanılabilir. Tesiste;

a) Tesise konteynerler içerisinde getirilmeyen dökme malzemelerin muhafaza edilmesi için kapalı alanlar,

b) Kantar,

c) Geçirimsiz zemin,

ç) Sızıntı sularının toplanması için yeterli toplama kanalları,

d) Gerekli durumlarda yağ tutucu ve emici malzeme,

e) Sökülen parçalar için kapalı depolama alanı veya konteyner,

f) Radyoaktif madde ölçüm cihazı,

g) Kırıcılar için toz tutma sistemi,

ğ) Yangın söndürme ve paratoner sistemi,

bulunması mecburidir.

(2) Arındırılması gereken AEEE’ler için tesiste söküm, parçalama, geri kazanım öncesi atıkların içerisindeki tehlikeli maddeler ve sıvıların uzaklaştırılması sağlanır. Söküm işlemleri asgari yarı mekanik, parçalama işlemleri ise uygun teknolojiler kullanılarak yapılır.

(3) İşleme tesislerinde atık elektrikli ve elektronik eşyalarda bazı zararlı maddeleri içeren parça ve malzemelerin çevre ve insan sağlığına olumsuz etkilerinin azaltılması amacıyla aşağıda belirtilen parçaların sökülerek diğer parçalardan ayrı olarak depolanması ve çevre mevzuatına uygun şekilde geri kazanılması veya bertaraf edilmesi gerekmektedir. Bu parçalar:

a) Poliklorlübifeniller (PCB/PCT) içeren kapasitör,

b) Şalter veya arka ışık lambaları gibi cıva ihtiva eden bileşenler,

c) Piller,

ç) Cep telefonlarının basılı devre kartları ve diğer cihazlarda alanı 10 cm²’den büyük devre kartları,

d) Renkli toner dâhil olmak üzere sıvı ve katı akışkan toner kartuşları,

e) Polibromürlübifenil (PBB), polibromürlüdifenileter (PBDE) gibi bromlu alev geciktirici içeren plastikler,

f) Asbestli atıklar ve asbest ihtiva eden bileşenler,

g) Katod ışın tüpleri,

ğ) Kloroflorokarbonlar (CFC), hidrokloroflorokarbonlar (HCFC), hidroflorokarbonlar (HFC) ve hidrokarbonlar (HC),

h) Gaz deşarj lambaları,

ı) Alanı 100 cm²’den büyük olan LCD ekranlar (mümkünse bulundukları kasa ile birlikte),

i) Dış elektrik kablolar,

j) Yanmaz seramik lifler ihtiva eden bileşenler,

k) Radyasyon ile ilgili kanun ve yönetmeliklerde verilen emniyet limitlerinin altında kalanlar hariç, radyoaktif maddeleri ihtiva eden bileşenler,

l) Yüksekliği ve çapı 25 mm’yi geçen veya benzer bir hacme sahip olan elektrolit kapasitörlerdir.

(4) Ozon tabakasına zarar veren gazlar, 12/11/2008 tarihli ve 27052 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ozon Tabakasını İncelten Maddelerin Azaltılmasına İlişkin Yönetmelik hükümlerine tabidir.

(5) Atık elektrikli ve elektronik eşyalar ile bu atıkları depolayan, işleyen, geri kazanan ve bertaraf eden tesislerden kaynaklanan atıkların Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik kapsamında çevre izin ve lisansı almış tesislerde geri kazanılması ve/veya bertaraf edilmeleri gerekir.

 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Toplama, Geri Dönüşüm ve Geri Kazanım Hedefleri

DEVAMI