6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 83 üncü maddesiyle kurulan kamu tüzel kişiliğini haiz
06 Haziran 2013 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 28669
Sermaye Piyasası Kurulundan:
YATIRIMCI TAZMİN MERKEZİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 83 üncü maddesiyle kurulan kamu tüzel kişiliğini haiz Yatırımcı Tazmin Merkezinin organizasyon ve yönetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 83 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmeliğin uygulamasında;
a) Başkan : Yatırımcı Tazmin Merkezi Yönetim Kurulu Başkanını
b) BİAŞ : Borsa İstanbul Anonim Şirketini,
c) Birlik : Türkiye Sermaye Piyasaları Birliğini,
ç) Kanun : 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununu,
d) Kurul : Sermaye Piyasası Kurulunu,
e) Kurul Karar Organı : Kanunun 118 inci maddesinde tanımlanan Kurul Karar Organını,
f) MKK : Merkezi Kayıt Kuruluşu Anonim Şirketini,
g) Özel Fon : Kanunun geçici 3 üncü maddesi kapsamında, 18/12/1999 tarihinden önce, Kurulca tüm yetki belgeleri iptal edilen aracı kurumların yatırımcılarının sermaye piyasası faaliyetlerinden doğan alacaklarının kısmen ödenmesini teminen kurulan fonu,
ğ) Takasbank : İstanbul Takas ve Saklama Bankası Anonim Şirketini,
h) VOB : Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası Anonim Şirketini,
ı) Yatırım Kuruluşu : Kanunun 3 üncü maddesinde tanımlanan yatırım kuruluşunu,
i) Yönetim Kurulu : Yatırımcı Tazmin Merkezi Yönetim Kurulunu,
j) YTM : Yatırımcı Tazmin Merkezini
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
YTM’nin Görev ve Yetkileri ile Organizasyon Yapısı
YTM’nin görev ve yetkileri
MADDE 4 – (1) YTM’nin görev ve yetkileri aşağıda belirtilmiştir:
a) Kurulca Kanun çerçevesinde alınan tazmin ve tedrici tasfiye kararlarına ilişkin gerekli işlemleri yürütmek,
b) Kanunun 13 üncü maddesinin dördüncü fıkrası çerçevesinde, kayden izlenmeye başladığı tarihi izleyen yedinci yılın sonuna kadar teslim edilmediği için YTM’ye intikal eden sermaye piyasası araçlarının YTM hesabına geçmesine ve bunların satışına ilişkin işlemleri gerçekleştirmek,
c) Kanunun geçici 3 üncü maddesi çerçevesinde Özel Fonun idare ve temsili ile Özel Fon malvarlığının yönetimini üstlenmek ve Özel Fon kapsamındaki diğer iş ve işlemleri yerine getirmek,
ç) Kanunun 83 üncü maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında, zamanaşımına uğrayan her türlü emanet ve alacakların YTM’ye gelir kaydedilmesine ilişkin işlemleri gerçekleştirmek,
d) YTM gelirlerinin takip ve tahsili için gerekli işlemleri yapmak,
e) YTM malvarlığını yönetmek ve değerlendirmek,
f) YTM’ye ilişkin her türlü uyuşmazlığın adli ve idari merciler ile icra dairelerinde takibi ve çözümlenmesi amacıyla gerekli işlemleri yapmak,
g) YTM’nin insan kaynakları ve çalışma politikalarını belirlemek,
ğ) Yurt dışı muadil kurumların katıldığı uluslararası mali, iktisadi ve mesleki teşekküllere üye olmak,
h) Mevzuatla verilen diğer görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak.
YTM’nin organizasyon yapısı
MADDE 5 – (1) YTM’nin merkezi İstanbul’dadır.
(2) YTM’nin organizasyon yapısı Yönetim Kuruluna bağlı bir Varlık Yönetim Komitesi ile aşağıda sayılan ana hizmet ve yardımcı hizmet birimlerinden oluşur:
a) Ana hizmet birimleri:
1) Finansman ve Muhasebe Birimi,
2) Tazmin ve Tasfiye Birimi,
3) Hukuk Birimi.
b) Yardımcı hizmet birimi:
1) Destek Hizmetleri Birimi.
(3) YTM, faaliyetlerinin etkin ve verimli bir şekilde yerine getirilmesini teminen Yönetim Kurulu kararıyla geçici veya daimi çalışma grupları oluşturabilir.
YTM’nin personeli
MADDE 6 – (1) YTM tarafından yürütülecek iş ve işlemlerin Kurul personeli ve bu iş için istihdam edilecek personel tarafından yerine getirilmesi esastır.
(2) YTM faaliyetlerinin, etkin ve verimli bir şekilde yerine getirilmesini sağlamak amacıyla giderleri YTM bütçesinden karşılanmak üzere 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine göre hizmet sözleşmesi ile işçi statüsünde personel istihdam edilebilir.
(3) Gerekli görülen durumlarda, koşulları Yönetim Kurulu tarafından belirlenmek üzere, YTM işleri için dışarıdan avukatlık hizmeti ve diğer hizmetler temin edilebilir.
(4) YTM personeli, görevleri sırasında öğrendikleri sırları bu Yönetmelik, Kanun ve özel kanunlarına göre yetkili olanlardan başkasına açıklayamaz ve kendilerinin veya başkalarının yararına kullanamazlar. YTM’nin dışarıdan destek hizmeti aldığı kişi ve kuruluşlar ile bunların çalışanları da bu hükme tabidir. Bu yükümlülük görevden ayrıldıktan sonra da devam eder.
Personelde aranacak nitelikler
MADDE 7 – (1) YTM’de işçi statüsünde istihdam edilecek personelde Bakanlar Kurulu’nun 29/6/2009 tarihli ve 2009/15188 sayılı kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde belirtilen genel şartlar aranır. Sözleşmeli olarak istihdam edilecek personelde işin niteliğine göre özel şartlar da aranabilir.
(2) YTM’nin iş hacminin gerektirmesi halinde, Başkanın teklifi ve Kurulun onayı ile YTM faaliyetlerine yardımcı olmak amacıyla, yeter sayıda Kurul personeli görevlendirilir.
(3) YTM, Kanun’un kendisine verdiği görevlerle sınırlı olmak üzere BİAŞ, Takasbank, Birlik ve MKK’dan geçici personel talebinde bulunabilir. Bu kişilere YTM tarafından ayrıca ücret ödenmez.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YTM’nin İdare ve Temsili
YTM’nin idare ve temsili
MADDE 8 – (1) YTM, bu Yönetmelik çerçevesinde Kurul tarafından idare ve temsil olunur.
Yönetim Kurulu
MADDE 9 – (1) YTM’nin karar organı olan Yönetim Kurulu, Kurul Karar Organından oluşur. Kurul Başkanı, Yönetim Kurulu Başkanı; Kurul İkinci Başkanı ise Yönetim Kurulu Başkan Vekili’dir. Başkanın çeşitli nedenlerle görevi başında bulunamaması halinde Yönetim Kuruluna Başkan Vekili başkanlık eder. Yönetim Kurulu, Başkan dahil en az beş üyenin hazır bulunması ile toplanır ve kararlar en az dört üyenin aynı yöndeki oyuyla alınır. Yönetim Kurulu ayda bir defadan az olmamak kaydıyla Başkan veya yokluğunda Başkan Vekili tarafından belirlenen gündem maddelerini görüşüp karara bağlamak üzere toplanır. Başkan veya Başkanın görevde olmadığı durumlarda Başkan Vekilinin çağrısı üzerine Yönetim Kurulu her zaman toplanabilir.
(2) Yönetim Kurulu, YTM işlerinin mevzuatta belirtilen şekilde yerine getirilmesi için gerekli tüm kararları alır. YTM’nin bütçesini, mali tablolarını ve faaliyet raporunu onaylamaya, taşınmaz satın alınması, kiralanması ve elden çıkarılmasına karar vermeye Yönetim Kurulu yetkilidir.
Yönetim kurulu başkanı
MADDE 10 – (1) YTM’nin en üst yöneticisi olan Başkan, YTM’nin genel yönetimi, temsili ve Yönetim Kurulunca alınan kararların yürütülmesinden sorumludur.
(2) Başkan, YTM’nin faaliyetleri için ihtiyaç duyulan malzeme ve kırtasiye alımı ile bunların elden çıkarılmasına, personel istihdamına ve YTM faaliyetlerinin yürütülmesine ilişkin her türlü mal ve hizmet alımına yetkilidir.
(3) Başkan, görev ve yetkilerinin bir bölümünü mevzuata uygun olarak, sınırlarını açıkça belirlemek ve yazılı olmak kaydıyla alt kademelere devredebilir.
Varlık Yönetim Komitesi
MADDE 11 – (1) Varlık Yönetim Komitesi aşağıdaki görevleri yapar:
a) İlgili mevzuat da dikkate alınmak suretiyle Yönetim Kurulu tarafından belirlenen esaslar çerçevesinde, güncel ekonomik konjonktüre göre YTM malvarlığının değerlendirilmesine karar vermek ve aldığı kararları Finansman ve Muhasebe Birimine bildirmek,
b) Yönetim Kuruluna aylık dönemler itibarıyla YTM’nin malvarlığı hakkında rapor sunmak,
c) Başkan tarafından YTM malvarlığının değerlendirilmesi ile ilgili olarak verilen diğer görevleri yapmak.
(2) Varlık Yönetim Komitesi, Yönetim Kurulunca görevlendirilen en az üç kişiden oluşur.
(3) Varlık Yönetim Komitesi kararları oy çokluğu ile alınır.
Müdür
MADDE 12 – (1) YTM işlerinin yürütülmesinde Başkana yardımcı olmak üzere Yönetim Kurulu kararı ile bir müdür atanır.
(2) Müdür, YTM işlerini Başkan adına ve Başkanın kendisine devrettiği yetkiler çerçevesinde, mevzuata uygun bir şekilde yürütür; sorumluluğu altındaki hizmet birimlerine gereken talimatları verir ve bunların uygulanmasını takip eder.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Hizmet Birimlerinin Görevleri
Finansman ve Muhasebe Birimi
MADDE 13 – (1) Finansman ve Muhasebe Birimi aşağıdaki görevleri yapar:
a) Aidatlar ile YTM’nin diğer gelirlerini hesaplamak, takip ve tahsil etmek, süresi içerisinde ödenmeyenleri Hukuk Birimine bildirmek,
b) YTM’nin malvarlığının nemalandırılması için Varlık Yönetim Komitesince alınan kararlar çerçevesinde operasyonel işlemleri yürütmek,
c) YTM’nin Kanundan doğan görevlerinin yerine getirilmesi amacıyla yapılacak ödeme ve giderleri tahakkuk ettirmek ve gerçekleştirmek,
ç) YTM’nin muhasebe ve kayıt işlemlerini gerçekleştirmek,
d) YTM’nin yıllık faaliyet raporunu hazırlamak,
e) Başkan tarafından verilen diğer görevleri yapmak.
Tazmin ve Tasfiye Birimi
MADDE 14 – (1) Tazmin ve Tasfiye Birimi aşağıdaki görevleri yapar:
a) Yatırımcı tazmin işlemlerini ilgili mevzuat çerçevesinde yürütmek,
b) Tedrici tasfiye işlemlerini ilgili mevzuat çerçevesinde yürütmek,
c) Özel Fon’a ilişkin iş ve işlemleri ilgili mevzuat çerçevesinde yürütmek,
ç) Başkan tarafından verilen diğer görevleri yapmak.
Hukuk Birimi
MADDE 15 – (1) Hukuk Birimi aşağıdaki görevleri yapar:
a) Yönetim Kuruluna ve diğer hizmet birimlerine hukuki danışma hizmeti vermek; diğer kamu kurum ve kuruluşları ile özel kurum ve kuruluşlardan, talep edilen sair hukuki konularda mütalaa vermek,
b) YTM’nin görev alanına giren hususlarla ilgili düzenlemeleri hazırlamak; diğer birimler tarafından hazırlanan düzenleme taslaklarını da inceleyerek ilgili birim ile birlikte Yönetim Kurulu’nun onayına sunmak,
c) YTM’ye ilişkin her türlü uyuşmazlığın adli ve idari yargı mercii, icra ve iflas daireleri ile diğer idari mercilerde takibi ve çözümlenmesi amacıyla YTM’yi temsil etmek veya edilmesini sağlamak; devam eden ve sonuçlanan davalar hakkında ilgili birimlere bilgi vermek,
ç) YTM tarafından açılmasına karar verilen davaları açmak, gerekirse suç duyurusunda bulunmak, açılacak ceza davalarına müdahil olarak katılmak, ilgililer hakkında alınması istenilen her türlü muhafaza tedbirini almak,
d) Yargı mercilerine intikal eden veya henüz yargı mercilerine intikal etmemiş uyuşmazlıkların, bir hakkın tanınması ya da bir menfaatten vazgeçilmesi yoluyla sulhen çözümünün sağlanması amacıyla Yönetim Kuruluna öneride bulunmak,
e) Yargı kararlarına göre tahsil ve takibi gereken karar hükümlerinin gereğini icra etmek,
f) YTM gelirleri ile her türlü alacağının takip ve tahsili hakkında ilgili birimler ile koordineli olarak Yönetim Kuruluna ve gerek duyulduğunda ilgili makamlara aylık dönemlerde raporlar sunmak,
g) Gerekli görülen hallerde, danışmanlık ve avukatlık hizmetlerini satın alma hususunda çalışmalar yapmak; YTM bünyesi dışındaki sözleşmeli avukatların çalışma usul ve esaslarını tespit etmek, tevzi edilen dosyalarla ilgili olarak rapor alınmasını sağlamak ve bu hususları Yönetim Kuruluna sunmak,
ğ) YTM’nin menfaatlerini koruyucu, anlaşmazlıkları önleyici hukuki tedbirleri zamanında almak, anlaşma ve sözleşmelerin bu esaslara uygun olarak yapılmasını sağlamak,
h) Başkan tarafından verilen diğer görevleri yapmak.
Destek Hizmetleri Birimi
MADDE 16 – (1) Destek Hizmetleri Birimi aşağıdaki görevleri yapar:
a) Evrak, kayıt ve arşiv işlemlerini yürütmek,
b) Yönetim Kurulu toplantı gündemini oluşturmak, üyelere dağıtmak, raportörlük hizmeti sunmak, tutanak ve kararları hazırlamak, imzalatmak ve muhafaza etmek ve bunlarla ilgili işlemleri yapmak,
c) Bilgi sistemlerine ilişkin işlemleri yürütmek,
ç) Personelin işe alınması ve personele ilişkin gereken diğer işlemleri yürütmek,
d) YTM’nin hizmet içi eğitim politikalarının ve yöntemlerinin oluşturulmasına yönelik çalışmaları yürütmek,
e) Personelin mesleki bilgi ve yeteneklerini geliştirebilecekleri yurt içi ve yurt dışı çalışma, araştırma, staj, etüd ve eğitim imkanlarına ilişkin araştırmalar yapmak ve öneriler geliştirmek,
f) YTM’nin faaliyet alanına giren konularda yurt içinde düzenlenecek uluslararası toplantıların organizasyonunu yapmak, yurt dışında düzenlenecek toplantılara katılım için gerekli işlemleri yürütmek,
g) YTM’nin ihtiyacı olan her türlü yapım, satın alma, tefriş, kiralama, bakım ve onarım, temizlik, taşıma, ısınma, aydınlatma, haberleşme, ulaşım, güvenlik ve benzeri hizmetlerini yürütmek,
ğ) YTM’nin taşınır ve taşınmazlarına ilişkin işlemleri ilgili mevzuat çerçevesinde yürütmek,
h) Sivil savunma ve seferberlik hizmetleri ile ilgili mevzuat çerçevesinde gerekli iş ve işlemleri yürütmek,
ı) YTM’nin iç ve dış protokol işlerini düzenlemek ve yürütmek,
i) Başkan tarafından verilen diğer görevleri yapmak.
BEŞİNCİ BÖLÜM
YTM’nin Gelirleri ve Kullanım Esasları
YTM’nin gelirleri
MADDE 17 – (1) YTM’nin gelirleri;
a) Yatırım kuruluşlarının yatıracağı giriş aidatları, yıllık aidatlar ve ek aidatlar,
b) Kanun kapsamında verilen idari para cezalarının %50’si,
c) YTM malvarlığının getirisi,
ç) Kanunun 13 üncü maddesinin dördüncü fıkrası çerçevesince YTM’ye intikal eden sermaye piyasası araçlarının satışından elde edilen gelirler,
d) Kanunun 83 üncü maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında zaman aşımına uğraması üzerine YTM’ye aktarılan her türlü emanet ve alacaklar,
e) Diğer gelirlerden,
oluşur.
(2) Bütün yatırım kuruluşlarının YTM’ye katılması zorunludur. Giriş aidatları yatırım kuruluşunun faaliyete geçmesi öncesinde; yıllık aidatlar ilgili yılı izleyen yılın üçüncü ayı sonuna kadar; ek aidatlar ise Yönetim Kurulu tarafından belirlenecek sürede ödenir.
(3) Yukarıda belirtilen YTM gelirleri, ilgili mevzuatın imkan verdiği bankalar nezdinde YTM adına açılan bir hesaba yatırılır.
Giriş aidatları
MADDE 18 – (1) Yatırım kuruluşlarınca YTM’ye 250.000 Türk Lirası tutarında giriş aidatı yatırılır.
Yıllık aidatlar
MADDE 19 – (1) Yatırım kuruluşlarının YTM hesabına yatıracakları yıllık aidatlar yatırım kuruluşları itibarıyla, Kurulca belirlenen esaslar çerçevesinde, YTM tarafından aşağıdaki şekilde hesaplanır.
(2) Kaydileştirilmiş sermaye piyasası araçları açısından;
Aracı kurumların, Kurulun sermaye yeterliliği düzenlemeleri uyarınca aylık olarak hesaplanan Sermaye Yeterliliği Tabanının; Gerekli Asgari Özsermaye, Risk Karşılığı ve Son Üç Aylık Faaliyet Giderlerinden en büyük olanına bölünmesi suretiyle bulunacak oranın yıllık ortalaması;
a) 1 kattan az olanlar yıllık ortalama günlük saklama bakiyelerinin milyonda yüzü ve yıllık işlem hacimlerinin milyonda onu,
b) 1 ila 2 (2 hariç) kat arasında olanlar yıllık ortalama günlük saklama bakiyelerinin milyonda doksanı ve yıllık işlem hacimlerinin milyonda yedi buçuğu,
c) 2 ila 3 (3 hariç) kat arasında olanlar yıllık ortalama günlük saklama bakiyelerinin milyonda seksenbeşi ve yıllık işlem hacimlerinin milyonda beşi,
ç) 3 kat ve daha fazla olanlar yıllık ortalama günlük saklama bakiyelerinin milyonda sekseni ve yıllık işlem hacimlerinin milyonda iki buçuğu,
tutarında yıllık aidat yatırırlar.
(3) Yatırımcı nakitleri açısından;
Aracı kurumlar nezdinde bulunan yatırımcı nakit bakiyelerinin ay sonları itibarıyla aritmetik ortalaması alınmak suretiyle bulunan tutara, bu maddenin ikinci fıkrasında sayılan sermaye piyasası araçlarına ilişkin aidat hesaplamasında her bir grup itibarıyla saklama bakiyeleri için öngörülen oranlar uygulanır. Bu şekilde üzerinden aidat hesaplanacak nakit bakiyesi kapsamına, yatırımcılar tarafından sermaye piyasası aracı alım satım işlemlerinde kullanılmak üzere aracı kurumlara tevdi edilen ve değerlendirilip değerlendirilmediğine bakılmaksızın, aracı kurumlarca üzerinde tasarrufta bulunulabilecek her türlü nakit dahildir. Bu hüküm bankalarda yalnızca sermaye piyasası aracı alım satım amacıyla yatırımcılar adına açılan yatırım hesaplarında tutulan nakitler açısından uygulanır.
(4) Türev araçlar ve kaldıraçlı alım satım işlemleri açısından;
Bu maddenin ikinci fıkrasında yer verilen saklama bakiyeleri yerine, teminat tutarları dikkate alınır. Yatırım kuruluşlarıyla yatırımcılar arasında yapılan tezgah üstü türev araçlar ise, Kurulca yetkilendirilen kuruluşlara bildirim yapılmak koşuluyla tazmin kapsamında olup, ilgili yatırım kuruluşları bildirimle birlikte, sözleşme büyüklüğünün milyonda iki yüzü oranında yıllık aidatı YTM’ye öder. Yatırım kuruluşlarının tezgah üstü türev araçlara ilişkin bildirim ve aidat ödeme usulleri YTM tarafından belirlenir.
(5) Yatırımcı sayısı açısından;
Yıl sonu itibarıyla yatırım kuruluşları nezdinde sermaye piyasası araçlarından kaynaklanan toplam bakiyeli yatırımcı sayısı dikkate alınarak yapılacak hesaplama çerçevesinde Kurulca belirlenecek esaslar dahilinde aidat yatırılır.
(6) Yatırım kuruluşları tarafından YTM’ye ödenecek yıllık aidat tutarları; işlem hacmi, saklama bakiyesi/teminat tutarları, yatırımcı nakitleri ve yatırımcı sayısına göre hesaplanan aidat tutarlarının toplamından oluşur.
(7) Bankalar tarafından, 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 45 inci maddesinde belirtilen sermaye yeterliliği oranları dikkate alınmak suretiyle, Kurul tarafından yapılacak sınıflandırmaya göre yukarıdaki esaslar çerçevesinde, YTM’ye yıllık aidat yatırılır.
(8) Aidat hesaplamasında dikkate alınan yukarıdaki oranlar, YTM’nin malvarlığı mevcudu, kuruluşların tür ve risk durumları, sermaye piyasası araçlarının nitelikleri, saklama bakiyesi, teminat tutarı, işlem hacmi, yatırımcı nakitleri toplamı ve yatırımcı sayısı gibi unsurlar dikkate alınmak suretiyle gerek görüldüğünde Kurul tarafından değiştirilebilir.
(9) Yukarıda sayılan kuruluşlar ve varlıklar arasında bulunmamakla birlikte, Kurulca üzerinden aidat alınmasına karar verilen varlıklar ile kuruluşlara ilişkin aidat hesaplamasıyla ilgili esaslar Kurulca belirlenir.
(10) YTM, yıllık aidatların hesaplanmasında kullanılacak verilerin toplanmasına ilişkin esasları belirlemeye ve söz konusu verilere ilişkin olarak, yatırım kuruluşları ve ilgili diğer kuruluşlardan her türlü bilgi ve belgeyi istemeye ve yatırım kuruluşları nezdinde inceleme yapmaya yetkilidir.
(11) Aidatların hesaplanmasında, içinde bulunulan yıldan önceki yılda yatırımcılar tarafından hesaplarına konulan ortalama günlük yatırımcı blokajları ile yatırım kuruluşlarının kendi portföylerinde bulunan nakit ve sermaye piyasası araçları dahil edilmez.
(12) İçinde bulunulan yıldan önceki yılda faaliyette bulunmayan aracı kurumlar, Kurul tarafından faaliyet izninin verilmesini takip eden 30 gün içerisinde, ilgili yılda aracı kurumlar tarafından yatırılan yıllık aidatların ortalama tutarı kadar aidatı YTM’ye yatırırlar.
(13) Faaliyet izninin ilgili yılın altıncı ayının bitiminden sonra verilmesi durumunda ise, bu aracı kurumlar ilgili yılda aracı kurumlar tarafından yatırılan yıllık aidatların ortalama tutarının yarısı kadar aidatı YTM’ye öder.
(14) İçinde bulunulan yıldan önceki yılda yatırım hizmet ve faaliyetlerinde bulunmayan bankaların faaliyet izni almasını müteakip ödeyecekleri yıllık aidatlar da bu maddenin on iki ve on üçüncü fıkralarında belirtilen esaslar dahilinde, bankaların aidat ortalamaları dikkate alınarak belirlenir.
Ek aidatlar
MADDE 20 – (1) YTM malvarlığının ihtiyacı karşılamaya yetmediği hallerde, yatırım kuruluşlarından 19 uncu maddedeki esaslar çerçevesinde, içinde bulunulan döneme ilişkin belirlenen yıllık aidatın belirli bir oranında ek aidat alınabilir.
(2) Ek aidatlar, ihtiyacın ortadan kalkmasını izleyen ilk yıl, yatırım kuruluşlarının yatıracakları yıllık aidatlardan mahsup edilebilir.
YTM malvarlığının değerleme esasları
MADDE 21 – (1) YTM malvarlığı, ilgili mevzuatın imkan verdiği şekilde Yönetim Kurulu tarafından belirlenen esaslar çerçevesinde değerlendirilir.
(2) YTM’nin malvarlığı, amacı dışında kullanılamaz, teminat gösterilemez, kamu alacakları için olsa dahi haczedilemez, rehnedilemez, iflas masasına dahil edilemez ve üzerine ihtiyati tedbir konulamaz.
ALTINCI BÖLÜM
Tahsil ve Talep Edilmeyen Emanet ve Alacakların Zamanaşımına Uğraması
Zamanaşımı
MADDE 22 – (1) Yatırım hizmetleri ve faaliyetleri veya yan hizmetlerden kaynaklanan her türlü emanet ve alacaklar ile bunlara bağlı faiz, kar payı ve diğer getiriler, hesap sahibinin yaptığı en son talep, işlem veya herhangi bir şekilde verdiği yazılı talimat tarihinden, yatırım fonu ve değişken sermayeli yatırım ortaklıkları için ise tasfiye tarihinden başlayarak on yıl içinde talep ve tahsil edilmemesi halinde zamanaşımına uğrar ve YTM’ye gelir kaydedilir.
(2) Yetkili merciler tarafından üzerine bloke konulan hesaplarda zamanaşımı süresi blokenin konulduğu tarihte durur. Zamanaşımı süresi, hesaptaki blokenin kaldırıldığı tarihten itibaren işlemeye devam eder.
Zamanaşımının ilanı
MADDE 23 – (1) Yatırım kuruluşları, bir sonraki takvim yılı içinde 22 nci madde uyarınca zamanaşımına uğrayacak ve tutarı elli Türk Lirası ve üzerinde olan emanet ve alacakların hesap sahiplerini, başvuruda bulunmadıkları takdirde hesaplarının YTM’ye devredileceği hususunda, ilgili yılın Mart ayı sonuna kadar iadeli taahhütlü mektupla uyarmak zorundadır.
(2) 22 nci madde uyarınca bir sonraki takvim yılı içinde zamanaşımına uğrayacak olan her türlü emanet ve alacaklar tutarına bakılmaksızın Nisan ayının başından itibaren yatırım kuruluşunun kendi internet sitesinde, liste halinde ilgili yıl sonuna kadar ilan edilir. Yatırım kuruluşu, söz konusu listelerin kendi internet sitesinde ilan edildiği hususunu, Nisan ayının on beşinci gününe kadar 33 üncü madde çerçevesinde ilan eder.
(3) İnternet sitelerinde ilan edilen listeler, yatırım kuruluşları tarafından eş zamanlı olarak ayrıca YTM’ye gönderilir. YTM bu listeleri ilgili takvim yılının sonuna kadar konsolide edilmiş olarak kendi internet sitesinde yayınlar.
Zamanaşımına uğrayan emanet ve alacakların YTM’ye gelir kaydedilmesi
MADDE 24 – (1) Yatırım kuruluşları, ilan edilen zamanaşımına uğrayacak emanet ve alacaklara ilişkin, hak sahiplerinin kimlik bilgileri, adresleri ve haklarının faiz, kar payı ve diğer getirileri ile birlikte ulaştıkları tutarlar gösterilmek suretiyle düzenlenecek bir listeyi YTM’ye gönderir ve söz konusu tutarları takip eden yılın Ocak ayı sonuna kadar YTM’nin hesaplarına devreder.
(2) Zamanaşımına uğramış yatırım hizmetleri ve faaliyetlerinden kaynaklanan her türlü emanet ve alacaklar ile bunlara ait faiz, kar payı ve diğer getiriler için düzenlenecek liste örnekleri ve bunların hangi hesaplara yatırılacağı veya ne suretle tevdi ve teslim edileceği, YTM tarafından Birlik vasıtasıyla yatırım kuruluşlarına duyurulur.
YEDİNCİ BÖLÜM
Teslim Edilmeyen Sermaye Piyasası Araçlarının YTM’ye İntikali ve Satışı
Teslim edilmeyen sermaye piyasası araçlarının YTM’ye intikali
MADDE 25 – (1) Kanunun 13 üncü maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca kayden izlenmeye başladığı tarihi izleyen yedinci yılın sonuna kadar teslim edilmeyen sermaye piyasası araçları MKK tarafından, YTM hesaplarına aktarılır, bunların üzerindeki sınırlı ayni haklar kendiliğinden sona ermiş sayılır. YTM hesaplarına aktarılan sermaye piyasası araçlarına ilişkin geçmiş yıllarda ödenen, ihraççı şirketler nezdinde bulunan ve ilgili mevzuat uyarınca YTM’ye devredilebilen temettüler de ilgili ihraççı şirketler tarafından YTM hesaplarına aktarılır. Bu şekilde YTM’ye intikal eden sermaye piyasası araçları için MKK’ya YTM tarafından herhangi bir saklama ücreti ödenmez.
(2) Birinci fıkra uyarınca YTM’ye intikal eden sermaye piyasası araçları, YTM’nin hesabına geçmesinden itibaren üç ay içinde BİAŞ’ta satılır. Belirtilen üç aylık süre içerisinde satılamayan sermaye piyasası araçları hakkında yapılacak işlemlere ilişkin esaslar Kurulca belirlenir.
Teslim edilmeyen sermaye piyasası araçlarının satışı
MADDE 26 – (1) YTM’ye intikal eden sermaye piyasası araçlarının satış işlemleri için YTM tarafından BİAŞ’a yazılı olarak müracaat edilir.
(2) Satış işlemi, BİAŞ tarafından satılacak kıymetin likidite durumuna göre, ayrı bir resmi müzayede sırası açılmasına gerek görülmediği durumlarda ilgili sermaye piyasası aracının işlem sırasında ya da açılacak ayrı bir resmi müzayede pazarında gerçekleştirilebilir.
(3) Ayrı bir resmi müzayede pazarı açılması durumunda satılacak sermaye piyasası araçlarına ilişkin duyuru, satışın yapılacağı günden en az bir gün önce Kamuyu Aydınlatma Platformunda yapılır.
(4) Resmi müzayede işlemlerine ilişkin esaslar BİAŞ tarafından belirlenir. YTM adına yapılacak müzayede dahil hiçbir işlem için BİAŞ’a komisyon ve benzeri ücret ödenmez.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Giderler
MADDE 27 – (1) YTM tarafından, Kanun ve ilgili mevzuattan kaynaklanan görevlerin yerine getirilmesi amacıyla yapılan giderler ile genel yönetim giderleri YTM’nin malvarlığından karşılanır.
(2) Kanunun geçici 4 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, Kanunun yayımı tarihinden önce tedrici tasfiyesine başlanmış olan kurumlara ilişkin olarak gerekli ödemeler YTM tarafından MKK’ya yapılır.
Bütçe, mali tablo ve raporlar
MADDE 28 – (1) YTM bütçesi, Yönetim Kurulu tarafından onaylanır. Bütçe YTM’nin bütçe yılı içindeki gelir ve gider tahminlerini gösterir. Bütçe yılı takvim yılıdır. YTM gelirlerinin yeterli olması halinde, yıl içerisindeki ilave ödenek ihtiyacı için mevcut veya yeni açılacak tertiplere Yönetim Kurulu tarafından ödenek eklenebilir. Bütçe içi ödenek aktarması yapmaya Başkan yetkilidir.
(2) YTM, yıllık mali tabloları ile hesap dönemine ilişkin faaliyetlerini ve sonraki dönem hakkında görüş ve önerileri ile alınması gereken önlemleri içeren bir faaliyet raporunu düzenleyerek takip eden yılın mart ayı sonuna kadar Kurula gönderir.
YTM’nin defter ve kayıtları
MADDE 29 – (1) YTM tarafından, bu Yönetmeliğin uygulanmasında yönetim kurulu karar defteri ve yardımcı defterler ile ilgili mevzuat uyarınca tutulması zorunlu olan diğer defterler tutulur.
Kurula bilgi verme
MADDE 30 – (1) YTM tarafından, YTM malvarlığının türleri itibariyle ayrıntılı dökümü ile yatırımcıları tazmin edilmekte olan veya tasfiyesi yürütülmekte olan yatırım kuruluşları ve yapılan tahsilât ve ödemeler hakkında üçer aylık dönemler itibariyle bir rapor hazırlanarak, izleyen dönemin 5 inci iş günü sonuna kadar Kurula iletilir.
Yatırımcıyı bilgilendirme ve reklam yasağı
MADDE 31 – (1) Yatırım kuruluşları, sermaye piyasası faaliyetleri ve işlemleri sırasında YTM ve YTM’nin koruma kapsamı hakkında yatırımcılara yeterli bilgi vermek zorundadır.
(2) Yatırım kuruluşları, YTM’nin yatırımcılara sağladığı korumayı reklam amacıyla kullanamazlar.
Yükümlülüklerini yerine getirmeyen kuruluşlar hakkında uygulanacak tedbirler
MADDE 32 – (1) YTM’ye karşı yükümlülüklerini yerine getirmeyen yatırım kuruluşları ile diğer kuruluşlar, en geç 5 iş günü içerisinde YTM tarafından Kurula bildirilir. Kurul söz konusu yatırım kuruluşlarının yükümlülüklerini yerine getirmelerini sağlamak amacıyla Kanunun 96 ncı maddesi kapsamında gerekli her türlü tedbiri alır.
İlan esasları
MADDE 33 – (1) Bu Yönetmelik çerçevesinde yapılması gereken ilanlar, YTM tarafından ülke çapında günlük olarak yayımlanan en az 2 gazete ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile YTM tarafından uygun görülen diğer yerlerde yapılır. İlanın şekli ve içeriği YTM tarafından belirlenir.
Tutarların değerlenmesi
MADDE 34 – (1) Bu Yönetmelikte yer verilen tutarlar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununca belirlenen yeniden değerleme oranında arttırılır.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler
Yürürlükten kaldırılan mevzuat
MADDE 35 – (1) 21/6/2001 tarihli ve 24439 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yatırımcıları Koruma Fonu Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Giriş aidatı ödemeyecek yatırım kuruluşları
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) 18 inci maddede yer verilen giriş aidatları mülga 2499 sayılı Kanun uyarınca kurulan Yatırımcıları Koruma Fonuna katılmış olan yatırım kuruluşları tarafından yatırılmaz.
2013 Yılı Aidatlarının Ödenme Süresi
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Yıllık aidatların ödenmesi için 17 nci maddenin ikinci fıkrasında öngörülen süre, 2013 yılı için bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren 3 ay olarak uygulanır.
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliğine yapılan atıflar
GEÇİCİ MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte yer verilen Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği; Kanunun geçici 5 inci maddesi uyarınca, statü değişikliğinin Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe gireceği tarihe kadar, mülga 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 40/B maddesinde belirtilen Türkiye Sermaye Piyasaları Aracı Kuruluşları Birliğini ifade eder.
Zamanaşımı süresinin başlangıcı
GEÇİCİ MADDE 4 – (1) 22 nci maddenin birinci fıkrasında öngörülen 10 yıllık zamanaşımı süresi, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren işlemeye başlar.
YTM merkezine ilişkin geçiş hükmü
GEÇİCİ MADDE 5 – (1) Kurul merkezinin İstanbul’a taşınmasına ilişkin iş ve işlemler tamamlanıncaya kadar YTM’nin merkezi Ankara’dadır.
Birleşme veya devralma durumunda aracı kurumlara sağlanacak indirimler
GEÇİCİ MADDE 6 – (1) Bir aracı kurumun, başka bir ya da birden fazla aracı kurumun aktif ve pasifini bir bütün olarak veya sahip olduğu yetki belgelerinin tamamını devralmak üzere veyahut iki veya daha çok aracı kurumun tasfiyesiz infisah yoluyla tüzel kişiliklerini sona erdirerek aktif ve pasiflerini bir bütün olarak birleştirmek suretiyle yeni bir aracı kurum kurmak üzere 31.12.2014 tarihine kadar Kurula başvurması durumunda, devralan ve yeni kurulan aracı kurumların YTM’ye ödeyeceği yıllık aidatlar, birleşme veya devre izin verildiğine dair Kurul karar tarihini takip eden 4 hesaplama dönemi boyunca, bu Yönetmelikte yer alan esaslara göre hesaplanacak tutarların yarısı kadar ödenir. Bu şekilde birleşen ve devralan aracı kurumlara sağlanacak indirimlerin toplam tutarı 2.000.000 Türk Lirasını aşamaz.
Yürürlük
MADDE 36 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 37 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Sermaye Piyasası Kurulu yürütür.
Kategori: 