Bu Yönetmeliğin amacı, turist rehberliği mesleğinin icrasına, meslek kuruluşlarının işleyişine, Bakanlık ile meslek kuruluşları
23 Şubat 2013 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 28568
Kültür ve Turizm Bakanlığından:
TURİST REHBERLİĞİ MESLEK YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, turist rehberliği mesleğinin icrasına, meslek kuruluşlarının işleyişine, Bakanlık ile meslek kuruluşları arasındaki işbirliğine ve meslek kuruluşlarının denetlenmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
(2) Bu Yönetmelik; turist rehberliği mesleğine kabule, meslek içi eğitime ve mesleğin icrasına, turist rehberleri odaları ile turist rehberleri odaları birliklerinin kuruluşuna, organlarının niteliklerine ve seçimlerine, organlık niteliğini yitirme durumu ve usullerine, görev ve yetkilerine, çalışma usullerine, üyeleri ile olan karşılıklı hak ve yükümlülüklerine, gelir ve giderlerine, Kültür ve Turizm Bakanlığının mesleğe ilişkin görev ve yetkilerine, meslek kuruluşlarıyla işbirliğine ve turist rehberliği meslek kuruluşlarının Bakanlıkça denetlenmesine ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 7/6/2012 tarihli ve 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunugereğince hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Aday: Ülkesel veya bölgesel turist rehberliği mesleğe kabul seçme sınavına katılanları,
b) Bakanlık: Kültür ve Turizm Bakanlığını,
c) Bölgesel turist rehberi: Ruhsatnamesinde ve çalışma kartında belirtilen coğrafi bölge veya bölgelerde çalışma hak ve yetkisine sahip olan turist rehberlerini,
ç) Birlik: 7/6/2012 tarihli ve 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu kapsamında kurulan turist rehberleri odaları birliklerini,
d) Çalışma kartı: Eylemli turist rehberlerine, kayıtlı oldukları oda tarafından bir yıl süreyle geçerli olmak üzere mesleği fiilen icra edebileceklerine ilişkin verilen ve rehberlik hizmeti verilmesi esnasında görünür bir şekilde taşınan izin belgesini,
e) Eylemli turist rehberi: Çalışma kartı sahibi olup fiilen turist rehberliği hizmeti sunma hak ve yetkisine sahip turist rehberini,
f) Eylemsiz turist rehberi: Ruhsatname sahibi olup çalışma kartı olmayan turist rehberini,
g) Genel Müdürlük: Bakanlık Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğünü,
ğ) Kanun: 7/6/2012 tarihli ve 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanununu,
h) Katılımcı: Ülkesel veya bölgesel turist rehberliği sertifika programına katılanları,
ı) Meslek: Turist rehberliği mesleğini,
i) Meslek kuruluşları: Turist rehberleri odaları ve birliklerini,
j) Oda: Turist rehberleri odalarını,
k) Ruhsatname: Mesleğe kabul koşullarını taşıyan turist rehberlerine Bakanlık tarafından verilen belgeyi,
l) Seçme sınavı: Sertifika programına katılacakların seçilmesine ilişkin sınavı,
m) Sertifika programı: Bu Yönetmelikle belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde Bakanlığın gözetimi ve denetimi altında birlikler tarafından düzenlenen dersler, konferanslar ve uygulama gezilerinden oluşan ülkesel veya gerektiği hallerde belirlenen bölge ya da bölgelerde düzenlenecek bölgesel turist rehberi yetiştirme programlarını,
n) Turist rehberi: Kanun ve bu Yönetmelik hükümleri uyarınca mesleğe kabul edilerek turist rehberliği hizmetini sunma hak ve yetkisine sahip olan gerçek kişiyi,
o) Turist rehberliği hizmeti: Seyahat acentalığı faaliyeti niteliğinde olmamak kaydıyla kişi veya grup hâlindeki yerli veya yabancı turistlerin gezi öncesinde seçmiş oldukları dil kullanılarak ülkenin kültür, turizm, tarih, çevre, doğa, sosyal veya benzeri değerleri ile varlıklarının kültür ve turizm politikaları doğrultusunda tanıtılarak gezdirilmesini veya seyahat acentaları tarafından düzenlenen turların gezi programının seyahat acentasının yazılı belgelerinde tanımladığı ve tüketiciye satıldığı şekilde yürütülüp acenta adına yönetilmesini,
ö) Ülkesel turist rehberi: Ruhsatnamesinde ve çalışma kartında ülke genelinde çalışma hak ve yetkisine sahip olduğu belirtilen turist rehberini,
p) Yabancı dil yeterliliği: Yabancı dil yeterlilik belgesine sahip olmak veya bu Yönetmelik kapsamında belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde Bakanlığın gözetim ve denetimi altında yapacağı veya konusunda uzmanlaşmış kamu kurum veya kuruluşlarına yaptıracağı sözlü yabancı dil sınavında başarılı olmayı veya aynı esaslar kapsamında yapılacak yazılı ve sözlü yabancı dil sınavlarında başarılı olmayı,
r) Yabancı dil yeterlilik belgesi: Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından alınan en az (B) düzeyinde belgenin veya eşdeğer belgenin aslı veya onaylı örneğini,
s) Yerleşim yeri: 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 19 uncu maddesinde tanımlanan yerleşim yerini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Turist Rehberliği Sertifika Programı
Sertifika programı açma yetkisi ve seçme sınavı
MADDE 4 – (1) Turizm sektörünün ihtiyaçları dikkate alınarak, Birliklerin ve Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB)’nin ortak önerileri ve Bakanlığın onayıyla belirlenen dillerde, gerektiği hâllerde belirlenen bölgelerde, Bakanlığın gözetimi ve denetimi altında birlikler tarafından ülkesel veya bölgesel turist rehberliği sertifika programları düzenlenebilir.
(2) Birlikler ve TÜRSAB, hangi dillerde sertifika programı açılacağına ilişkin ortak önerilerini yazılı olarak Bakanlığa iletir. Sertifika programı açılacak diller, önerilen diller arasından turizm sektörünün ihtiyaçları da gözetilerek Bakanlık tarafından karara bağlanır ve karar birliklere bildirilir.
(3) Birlikler dışında hiçbir kurum ve kuruluş turist rehberliği sertifika programı düzenleyemez. Düzenleyenler hakkında Kanunun 7 nci maddesinin ikinci fıkrası uygulanır.
(4) Seçme sınavında başarılı olanlar, 6 ncı maddedeki şartları taşımaları halinde sertifika programına kabul edilirler.
Seçme sınavlarının duyurusu
MADDE 5 – (1) Sertifika programları, seçme sınavının yapılacağı tarihten en az bir ay önce birliğin resmi internet sitesinde ve gerekli görüldüğü hallerde diğer iletişim kanalları ile duyurulur. Duyuruda programa hangi yabancı dillerde ve en fazla kaç katılımcı kabul edileceği, programın en az kaç katılımcıyla yapılacağı, programın hangi il veya illerde yürütüleceği, ülkesel veya bölgesel olduğu, hangi bölge veya bölgeler için katılımcı kabul edileceği, program ücretleri ile gerekli görülen diğer hususlar belirtilir.
Sertifika programına kabul
MADDE 6 – (1) Sertifika programlarına kabulde aşağıdaki koşullar aranır:
a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,
b) Başvuru tarihi itibariyle onsekiz yaşını doldurmuş olmak,
c) Üniversitelerin turist rehberliği bölümü dışındaki diğer bölümlerinden en az lisans düzeyinde mezun olmak,
ç) Yabancı dil yeterliliğine sahip olmak,
d) Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde sayılan suçların herhangi birinden mahkum olmamak,
e) Daha önce meslekten çıkarılmamış olmak.
Başvuru ve belgelerin incelenmesi
MADDE 7 – (1) Başvuru, sertifika programını düzenleyen birlik tarafından hazırlanan form doldurularak, aşağıdaki belgeler ile birlikte sertifika programını düzenleyen birliğe bizzat veya posta yoluyla süresi içinde yapılır.
a) Diplomanın, geçici mezuniyet belgesinin veya öğrenimini yabancı ülkelerde yapmış olanlar için yetkili kurumlardan alınacak denklik belgesinin aslı veya onaylı örneği,
b) Dört adet renkli vesikalık fotoğraf,
c) Var ise, Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından alınan en az (B) düzeyinde belgenin veya eşdeğer belgenin aslı veya onaylı örneği,
ç) 29/5/2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu uyarınca düzenlenmiş mavi kartların aslı veya onaylı örneği ile yurtiçi ve/veya yurtdışı yerleşim yeri belgesi,
(2) Adayların başvuru formunda; T.C. kimlik numarasına, sabıka kaydına, sağlık ile ilgili mesleğini devamlı olarak yapmasına engel bir durumunun olmadığına ilişkin bölümleri doldurması zorunludur.
(3) Başvuruyu teslim alan görevli, belgelerin asılları ibraz edilmek kaydıyla örneklerinin aslına uygunluğunu altına isim ve unvanını yazarak ücretsiz olarak tasdik eder. Başvuru formu, birlik yetkilisi tarafından kontrol edilerek onaylanır.
(4) Bizzat yapılan başvurular sırasında, anında giderilebilecek eksiklikler yazışmaya gerek kalmadan tamamlatılır. Posta yoluyla gönderilen belgelerde tespit edilen eksiklikler ile bizzat yapılan başvurularda sonradan tespit edilen eksiklikler, bir hafta içinde tamamlattırılır. Eksikliklerin verilen süre içinde tamamlanmaması halinde başvuru reddedilir, ilgiliye yazılı olarak bildirilir.
(5) Öngörülen koşulları taşıyan ve gerekli belgeleri ibraz eden adaylara, birlik tarafından düzenlenen fotoğraflı sınav giriş belgesi verilir. Bu belgeyi kimlik belgesi ile birlikte ibraz etmeyenler sınava alınmaz.
(6) Aranan koşulları taşımadığı tespit edilen adaylara ise bu durum, yazılı olarak bildirilir. Bu adaylar sınava alınmaz. Gerçeğe aykırı beyanda bulunduğu tespit edilenlerin başvuruları geçersiz sayılır, sertifika programı ile ilişikleri kesilir ve hiçbir hak talebinde bulunamazlar. Bunlar hakkında 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun ilgili hükümlerine göre birliklerce Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulur.
(7) Seçme sınavına başvuranlardan birlik yönetim kurulu tarafından belirlenen sınav ücreti alınır.
Seçme sınavı
MADDE 8 – (1) Seçme sınavları sırasıyla aşağıdaki aşamalarda yapılır:
a) Genel kültür,
b) Yabancı dil sözlü,
c) Yabancı dil yazılı,
ç) Mülakat.
(2) Seçme sınavı komisyonları sınavı yapan birlik tarafından aşağıda belirtilen şekilde oluşturulur:
a) Genel kültür sınav komisyonu, birlik yönetim kurulunca görevlendirilen en az sekiz yıldır eylemli turist rehberi olan, lisans mezunu üç üyeden oluşur. Komisyon başkanı birlik yönetim kurulu tarafından belirlenir.
b) Her yabancı dil için ayrı sınav komisyonu oluşturulur.Yabancı dil sınav komisyonu, birlikçe görevlendirilen üç üyeden oluşur. Komisyon üyelerinin Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından (A) düzeyinde veya eşdeğer belgesinin olması gereklidir. Ancak, o dilin eğitimini veren öğretim üyeleri ile öğretim görevlilerinde yabancı dil yeterlilik belgesi aranmaz. İngilizce, Almanca, Fransızca, İtalyanca, İspanyolca, Arapça ve Rusça dışındaki dillerde komisyon oluşturulmasında güçlükle karşılaşıldığında, komisyon, daha az üyeden oluşturulabilir.
c) Mülakat sınavı komisyonu, genel kültür sınav komisyonu başkanının başkanlığında genel kültür sınav komisyonu üyeleri, Türkiye Seyahat Acenteleri Birliğinden bir temsilci ile bir psikologdan oluşur.
(3) Sınav komisyonlarının çalışmalarını izlemek ve denetlemek üzere, Bakanlık tarafından bir yetkili görevlendirilir.
(4) Seçme sınavları aşağıdaki usul ve esaslarla yapılır:
a) Genel kültür sınavı: Tarih, coğrafya, edebiyat, genel turizm bilgileri ile aktüel konular ağırlıklı olmak üzere çoktan seçmeli test şeklinde yapılır. Her sorunun kaç puan olduğu soru sayısı yüze bölünerek hesaplanır. Genel kültür sınavında yüz tam puan üzerinden en az yetmiş puan alan aday başarılı sayılır. Genel kültür sınavında başarılı olamayan adaylar elenir ve yabancı dil sınavları ile mülakat sınavına giremez.
b) Yabancı dil sınavı: Önce sözlü, sonra yazılı olarak yapılır. Sözlü sınavdan yüz üzerinden en az seksen puan almak gerekir. Sözlü sınavda başarılı olan adaylar yazılı sınava katılmaya hak kazanırlar. Yazılı sınavda başarılı olabilmek için yüz üzerinden en az seksen puan almak gerekir. Yazılı sınavda başarılı olamayanlar mülakat sınavına katılamaz. Geçerli yabancı dil yeterlilik belgesine sahip olanlar yabancı dil yazılı sınavından muaf tutulur.
c) Mülakat sınavı: Mülakat sınavında üyeler tarafından değerlendirme başarılı veya başarısız şeklinde yapılır ve kararlar oy çokluğu ile alınır. Oyların eşitliği halinde başkanın kullandığı oy yönünde çoğunluk sağlanmış sayılır. Karar mülakat formuna yazılır ve imzalanır.
(5) Sınav soruları ilgili komisyonlarca hazırlanır ve dördüncü fıkrada belirtilen şekilde değerlendirilir. Komisyonların çalışmalarına ilişkin diğer hususlar birlik tarafından belirlenir ve gerekli önlemler alınır.
(6) Yazılı sınava itiraz, sınav sonuçlarının ilanından itibaren en geç on gün içerisinde birliğe yazılı olarak yapılır. Yabancı dil yazılı sınav sonuçlarına itirazların incelenmesi, birlik tarafından oluşturulan yeni bir komisyon tarafından yapılır. Sonuçlar oluşturulan komisyonca en geç on gün içinde açıklanır ve ilgililere yazılı olarak bildirilir.
(7) Seçme sınavlarında başarılı olan aday sayısı, sertifika programı duyurusunda belirtilen katılımcı sayısından fazla ise, sertifika programına kabul edilmede yabancı dil sözlü ve yazılı ile genel kültür sınavlarından alınan toplam puana göre yapılan sıralama esas alınarak asıl ve yedek adaylar belirlenir. Süresi içinde kayıt yaptırmayan asıl adayların yerine sırasıyla yedek adaylar kabul edilir. Seçme sınavı sonuçları ilgili sertifika programı için geçerlidir. Sertifika programına duyuruda belirtilen asgari katılımcı sayısının altında kayıt yaptırıldığı takdirde, başarılı olanların hakları ilk açılacak sertifika programı için geçerlidir.
(8) Sertifika programına kayıt yaptıran adaylar o programın düzenlendiği il veya illerde sertifika programına devam etmek zorundadır. Ancak, aynı birlik tarafından aynı dönemde birden fazla ilde aynı nitelikte program açılması halinde; belgeye dayalı mazaretleri birlik tarafından uygun görülen katılımcıların nakil işlemleri talep ettikleri ildeki programda boş kontenjan bulunması halinde yapılabilir.
(9) Mülakat ve sözlü sınavlar görüntülü ve sesli olarak kayıt altına alınır ve beş yıl süreyle muhafaza edilir.
Sertifika programında okutulacak dersler ve konferanslar
MADDE 9 – (1) Sertifika programında okutulacak dersler.
a) Genel turizm bilgisi ve turizm mevzuatı,
b) Meslek etiği ve meslek dersi,
c) Türkiye’nin turizm coğrafyası,
ç) Genel Türk Tarihi ve Kültürü,
d) Türk Dili ve Edebiyatı,
e) Arkeoloji ve müzecilik,
f) Mitoloji ve ikonografi,
g) Sanat tarihi,
ğ) Dinler tarihi ve sosyoloji,
h) Genel sağlık bilgisi ve ilk yardım,
ı) İletişim becerileri,
i) Anadolu Medeniyetleri Tarihi,
j) Türk halk bilimi ve geleneksel Türk el sanatları,
k) Türkiye’nin flora ve faunası, doğa tarihi.
(2) Birinci fıkrada belirtilen derslere ilave olarak güncel veya gerekli görülen konularda ilgili birlik tarafından belirlenecek dersler de okutulabilir veya ders grupları dışında, müfredata takviye amacıyla turist rehberliği ile ilgili veya mesleğin icrasında yararlı olabilecek konularda, ülkesel sertifika programlarında en az beş, bölgesel sertifika programlarında ise en az iki konferans verilebilir. Derslerin kapsam ve içeriği, bölgesel sertifika programlarında ilgili bölgenin veya bölgelerin özellikleri de dikkate alınarak belirlenir.
Sertifika programının süresi
MADDE 10 – (1) Sertifika programının süresi ülkesel sertifika programlarında en az yediyüz ders saati, bölgesel sertifika programlarında ise bölge başına en az yüzelli ders saatidir. Dersler haftada en az beş gün ve günde kırkbeşer dakikalık en az dört en fazla altı ders saati olarak yürütülür. Konferanslar ise en az iki saat olmak üzere düzenlenir.
(2) Ancak, program ders saatinin aynı kalması şartıyla bu süreden önce de tamamlanabilir.
Devam zorunluluğu
MADDE 11 – (1) Katılımcıların derslere ve konferanslara devam etmeleri zorunludur. Derslere ve konferanslara devam edenler imza karşılığı kayıt altına alınır. Sertifika programına yüzde ondan fazla devamsızlığı olan katılımcıların program ile ilişiği kesilir. Ancak devamsızlık süresi, katılımcının derslere katılımına engel teşkil eden sağlık raporu veya mücbir sebeplere ilişkin belge ibraz etmesi halinde, yüzde onbeşe kadar uzatılabilir.
Eğiticiler ve sertifika programı yöneticisi
MADDE 12 – (1) Sertifika programında ders verecek eğiticiler, en az lisans mezunu olmak kaydıyla alanlarında uzman kişiler arasından, turist rehberliği meslek dersi eğiticisi ise en az sekiz yıldır eylemli turist rehberleri arasından görevlendirilir.
(2) Program için birlik tarafından bir program yöneticisi ve yeteri kadar eleman görevlendirilir. Program yöneticisinin görevleri şunlardır:
a) Program öncesinde: Programı ve bütçesini hazırlayıp eğiticiler ile derslerin ve konferansların yapılacağı yerleri belirlemek ve birlik başkanının onayına sunmak; seçme sınavına başvuru, sınav ve sınav sonuçlarına ilişkin idari işler ile kayıt işlemlerini yürütmek; ders ve konferanslar için gerekli eğitim araç ve gereçlerini sağlamak.
b) Program süresince: Katılımcı ve eğitici devam cetvellerini tutmak; gerekli hallerde ders ve konferans programı ile yapılacak yerleri değiştirmek veya yeni eğitici görevlendirilmesi ya da eğiticilerin değiştirilmesi için birlik başkanına öneride bulunmak; birlik başkanının belirlediği bütçe dahilinde program giderleriyle ilgili işlemler ile programın yürütülmesine ve katılımcılara ilişkin iş ve işlemleri yürütmek.
c) Program bitiminde: Bitirme ve bütünleme sınavlarının tarihleri, yerleri ve sınava girmeye hak kazananların dil gruplarına göre listesini hazırlayarak birlik başkanının onayına sunmak; birlik başkanınca onaylanan sınavların yer ve tarihini katılımcılara duyurmak; sınavlara ilişkin iş ve işlemleri yürütmek.
ç) Bitirme veya bütünleme sınavlarından sonra: Sınav sonuçlarını duyurmak; sınav sonuçlarına itiraz başvurularını almak; sınavlarda başarılı olanlara ait sicil fişlerini ve sınav tutanağını sınavların bitiş tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde birlik başkanına sunmak.
Sertifika programı ile ilgili disiplin hükümleri ve cezalar
MADDE 13 – (1) Sertifika programı süresince eğitimin düzenini bozan, aksatan ya da engelleyen katılımcılar cezalandırılır. İhtar cezası, düzenlenen tutanak üzerine sertifika programı yöneticisi tarafından verilir. Sertifika programı süresince toplam üç defa ihtar cezası alan katılımcının programla ilişiği kesilir.
a) İhtar cezası verilmesini gerektiren haller:
1) Genel ahlak kurallarına ve eğitim programının düzenine uymamak veya düzeni bozmak,
2) Sertifika programında kullanılan eşyalara zarar vermek,
3) İçkili olarak eğitime katılmak.
b) Katılımcıların program ile ilişiklerinin kesilmesini gerektiren haller:
1) Üç defa ihtar cezası almak,
2) Yasal belgesi olmadan seyahat acentalığı veya turist rehberliği faaliyetinde bulunmak,
3) Kişilere veya gruplara karşı dil, din, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, mezhep, etnik ve sosyal veya ekonomik duruma dayalı ayrımcılık yapmak,
4) Katılımcılara ve görevlilere fiili saldırıda bulunmak,
5) Sertifika programına başkalarına zarar verebilecek araç ve gereçlerle katılmak,
6) Dersler veya konferanslarda başkasının yerine girmek, yerine başkasını sokmak, imza atmak veya attırmak,
7) Sertifika programında mevzuat uyarınca yasaklanmış madde bulundurmak, kullanmak veya ticaretini yapmak.
Uygulama gezileri
MADDE 14 – (1) Katılımcıların, sertifika programı kapsamında belirlenen tarihi ve turistik alanları tanımak ve bilgi sahibi olmak amacıyla yurtiçi uygulama gezilerine katılmaları zorunludur. Uygulama gezileri, ülkesel veya bölgesel sertifika programları için ayrı ayrı düzenlenir.
(2) Ülkesel yurtiçi uygulama gezi süresi en az kırk beş takvim günü, bölgesel yurtiçi uygulama gezi süresi en az sekiz takvim günüdür.
(3) Uygulama gezilerinin tarihleri, güzergah ve programı önceden belirlenir. Gezide görevlendirilecek görevliler, birlik tarafından belirlenir. Uygulama gezileri, gezinin başlayacağı tarihten en az bir ay önce birliğin resmi internet sitesinde duyurulur. Duyuruda gezi programına ilişkin hususlar belirtilir.
(4) Uygulama gezilerinde, geziye çıkacak araç sayısı kadar rehber, program yöneticisi tarafından rehberlik mesleğini en az sekiz yıldır fiilen icra eden lisans veya lisansüstü eğitime sahip eylemli ülkesel rehberler arasından belirlenerek, birlik başkanının onayına sunulur.
(5) Uygulama gezisine katılanlara, birlik tarafından düzenlenen fotoğraflı katılımcı kimlik kartı verilir, bu kartın uygulama gezisi boyunca görünür şekilde taşınması zorunludur.
(6) Uygulama gezisinde birlik tarafından bir veya birden fazla gezi yöneticisi görevlendirilir. Gezi yöneticisi uygulama gezisinin kurallara uygun yürütülmesini sağlamakla sorumludur.
(7) Birlikler, uygulama gezilerinin tarihlerinin belirlenmesinde ve ilgili diğer hususlarda üniversitelerin turist rehberliği bölümlerinin görüşlerini dikkate alır, koordinasyon ve işbirliği içerisinde hareket eder. Üniversitelerin turist rehberliği bölümü öğrencileri için öngörülen kredi sayısının en az yüzde yetmişbeşini, yüksek lisans programları öğrencilerinin ise ders aşamasını tamamlamış olmaları koşuluyla mezun olmadan da birlik tarafından yapılacak uygulama gezilerine katılabilirler.
(8) Uygulama gezisinin tamamına katılmak zorunludur. Mücbir sebeplere bağlı ve belgeye dayalı mazeretlerinden dolayı gezilere katılamayan katılımcıların, mazeretlerinin birlik tarafından uygun görülmesi halinde ilk açılacak olan sertifika programının uygulama gezisine katılmak ve gezi sonunda yapılacak bitirme ve bütünleme sınavlarına katılma hakları bir defaya mahsus olmak üzere saklıdır.
(9) Uygulama gezisine ilişkin giderler, katılımcılardan alınacak katılım paylarından karşılanır.
Sertifika programı ve uygulama gezisinin denetimi
MADDE 15 – (1) Birliklerce düzenlenen sertifika programları ve uygulama gezileri, Bakanlığın gözetim ve denetiminde yapılır. Denetimi yapan personel denetim esnasında tespit etmiş olduğu eksiklik ve aksaklıkların giderilmesine yönelik tedbirleri belirleyerek bunları sertifika programı yöneticisine bildirir. Sorunlar giderilemediği takdirde denetim sonucunda hazırlayacağı raporda bu hususlara yer verir. Raporu en geç bir hafta içinde Genel Müdürlüğe ibraz eder. Genel Müdürlükçe sertifika programı ve uygulama gezisi denetiminde görülen eksiklikler giderilmek üzere birliğe bildirilir. Buna rağmen eksiklikler giderilmediği takdirde birliğe yazılı olarak uyarıda bulunulur.
Bitirme ve bütünleme sınav komisyonlarının çalışma usul ve esasları
MADDE 16 – (1) Sertifika programlarının veya uygulama gezilerinin bitirme ve bütünleme sınav komisyonları, birlik tarafından 8 inci maddenin ikinci fıkrası gereğince oluşturulur.
a) Teorik dersler sınavı: Sınav, 9 uncu maddede belirtilen her bir ders ve konferans için ayrı ayrı hazırlanan soru bölümlerinden oluşan çoktan seçmeli test şeklinde yapılır. Sınav soruları, her ders için on ve her konferans için beş soru olmak üzere, teorik dersleri ve konferansları veren eğiticiler tarafından sorulacak soru sayısının üç katı hazırlanacak sorular içerisinden sınav komisyonu tarafından seçilir. Başarılı olmak için sınavın her bir bölümünden yüz tam puan üzerinden en az yetmiş puan almak gerekir.
b) Yabancı dil sınavları: Önce sözlü, sonra yazılı olarak yapılır. Sözlü ve yazılı sınavlar ilgisine göre, sertifika programında yer alan teorik dersler veya uygulama gezisinde görülen alanlarla ilgili konulardan seçilir. Sınavlarda katılımcılara birden fazla konu verilerek seçme hakkı tanınabilir. Yazılı ve sözlü sınav notları ayrı ayrı yüz üzerinden hesaplanır. Başarılı olmak için yazılı ve sözlü sınav notlarının aritmetik ortalaması alınarak en az seksen puan olması gerekir.
(2) Bitirme sınavlarında başarılı olamayanlar, birlik tarafından belirlenecek tarih ve yerde başarısız oldukları derslerden sınav sonuçlarının açıklandığı tarihten itibaren bir aydan önce olmamak kaydıyla en geç üç ay içinde bir defaya mahsus olmak üzere bütünleme sınavına alınırlar. Bütünleme sınavları bitirme sınavları için belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yürütülür.
(3) Bitirme veya bütünleme sınavlarında başarılı olanlara başarı belgesi verilir.
Bölge ekletme ve bölgesel rehberlikten ülkesel rehberliğe geçme
MADDE 17 – (1) Bölgesel turist rehberleri, gerekli koşulları yerine getirererek ruhsatnamelerine yeni bölge veya bölgeler ekletebilir. Bu şekilde tüm bölgeleri tamamlayanlar, ülkesel turist rehberi olmaya hak kazanırlar.
(2) En az sekiz yıl kesintisiz eylemli bölgesel turist rehberliği yapanlar, ülkesel turist rehberliği uygulama gezilerini tamamlamaları ve bitirme veya bütünleme sınavlarında başarılı olmaları halinde ülkesel rehber olmaya hak kazanırlar.
Dil ekletme sınavı
MADDE 18 – (1) Ruhsatnamelerine yeni bir dil ekletmek isteyen turist rehberleri, yabancı dil yeterlilik belgesini ibraz etmeleri veya ilgililerin talebi üzerine birlik tarafından müstakilen yapılacak olan dil ekletme sınavında başarılı olmaları halinde durumları Bakanlıkça ruhsatnamelerine kaydedilir ve ilgili odaya bildirilir ve ilgilinin çalışma kartına işlenir.
(2) Yabancı dil yeterliliğinin belirlenmesine ilişkin müstakil dil ekletme sınavı, ilgililerin talebi üzerine turizm sektörünün ihtiyaçları dikkate alınarak belirlenecek tarihlerde birlik tarafından yapılır. Dil ekletme sınavıyla ilgili iş ve işlemler, 8 inci maddedeki yabancı dil sözlü ve yazılı sınavlarına ilişkin hükümleri kapsamında yürütülür.
Eylemsiz turist rehberleri
MADDE 19 – (1) Çalışma kartı almayan veya çalışma kartı olup eylemsiz turist rehberi olarak kalmak üzere yazılı beyanda bulunan turist rehberleri eylemsiz turist rehberi olarak siciline işlenir ve çalışma kartı iptal edilir.
(2) Eylemsiz turist rehberleri, meslek kuruluşları organlarının seçimlerinde oy kullanamaz ve bu organlarda görev alamazlar.
(3) Aralıksız sekiz yıl eylemsiz turist rehberi olarak kalan turist rehberlerinin ruhsatnamesi Bakanlıkça iptal edilir. Bu kişilerin eylemli turist rehberi olabilmeleri için, 9 uncu maddede belirtilen derslerden 16 ncı maddede belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde Bakanlık tarafından yapılacak sınavlara katılarak başarılı olmaları gerekir. Sınavlara katılarak başarılı olan turist rehberlerine, mesleğe kabul koşullarını taşımaları ve 21 inci maddenin birinci fıkrasının (ç) bendi hariç olmak üzere belirtilen belgeler ile birlikte en geç bir yıl içinde müracaat etmeleri halinde Bakanlıkça ruhsatname düzenlenir.
Mesleğe kabul için aranılacak özellikler
MADDE 20 – (1) Turist rehberi unvanı mesleğe kabulle kazanılır ve mesleğe kabul için Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasındaki koşullar aranır.
Mesleğe kabul ve ruhsatname için istenen belgeler
MADDE 21 – (1) Sertifika programında başarılı olanlar, mesleğe kabul başvurularını ekinde aşağıdaki belgelerin bulunduğu ve içeriğinde T.C. kimlik numarasının da yer aldığı dilekçe ile doğrudan veya posta yoluyla Bakanlığa yaparlar:
a) Mesleğini devamlı surette yapmaya engel bir durumu olmadığına dair beyan,
b) Diplomanın veya öğrenimini yabancı ülkelerde yapmış ise yetkili kurumlardan alınacak denklik belgesinin onaylı örneği,
c) Uygulama gezisi belgesi veya onaylı örneği,
ç) Dört adet vesikalık fotoğraf,
d) Ruhsatname için yapılan ödemenin dekontu,
e) 5901 sayılı Kanun uyarınca düzenlenmiş mavi kartların aslı veya onaylı örneği ile yurtiçi ve/veya yurtdışı yerleşim yeri belgesi.
(2) Bakanlık, otuz gün içinde gerekli incelemeleri yapar, başvuruyu kabul ettiği takdirde ruhsatnameyi düzenler, başvuruyu reddettiği hâllerde red kararını gerekçesi ile birlikte başvuru sahibine bildirir ve yapılan ödemeyi ilgiliye iade eder.
Turist rehberliği bölümü mezunları
MADDE 22 – (1) Üniversitelerin turist rehberliği bölümlerinin önlisans, lisans veya yüksek lisans programlarından mezun olan ve yabancı dil yeterliliğine sahip bulunanların, uygulama gezisi başarı belgesi veya onaylı örneği ve T.C. kimlik numarasının yer aldığı dilekçe ile;
a) Adli sicil kaydına ilişkin beyan,
b) Mesleğini devamlı surette yapmaya engel bir durumu olmadığına dair beyan,
c) Diplomanın onaylı örneği,
ç) İki adet vesikalık fotoğraf,
d) Ruhsatname için yapılan ödemenin dekontu
ile birlikte doğrudan veya posta yoluyla Bakanlığa müracaat etmeleri halinde ilgililere ruhsatname düzenlenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Mesleğin İcrası
Kategori: 