Vadesiz ve ihbarlı döviz tevdiat, yabancı para özel cari ve vadesiz kıymetli maden depo hesapları ile 1 aya kadar, 3 aya kadar, 6 aya kadar ve 1 yıla

12 Eylül 2011 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 28052

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasından:

ZORUNLU KARŞILIKLAR HAKKINDA TEBLİĞDE

DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ

(SAYI: 2011/10)

MADDE 1 –16/11/2005 tarihli ve 25995 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2005/1 sayılı Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ’in 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (14) numaralı bendi yürürlükten kaldırılmış, izleyen bentler buna göre teselsül ettirilmiştir.

MADDE 2 – Aynı Tebliğ’in 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“1) Vadesiz ve ihbarlı döviz tevdiat, yabancı para özel cari ve vadesiz kıymetli maden depo hesapları ile 1 aya kadar, 3 aya kadar, 6 aya kadar ve 1 yıla kadar vadeli döviz tevdiat, yabancı para katılma ve kıymetli maden depo hesaplarında yüzde 11,5,

2) 1 yıl ve 1 yıldan uzun vadeli döviz tevdiat, yabancı para katılma ve kıymetli maden depo hesapları ve birikimli döviz tevdiat ile yabancı para katılma hesaplarında yüzde 9,5,”

MADDE 3 – Aynı Tebliğ’in 6 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Madde 6- Zorunlu karşılığa tabi yükümlülükler iki haftada bir cuma günleri itibarıyla hesaplanır. Cuma gününün resmî tatil gününe rastlaması halinde, yükümlülüklerin hesaplanmasında bir önceki iş günü esas alınır. Repo işlemlerinden sağlanan zorunlu karşılığa tabi fonlar ise iki yükümlülük hesaplama tarihi arasındaki günlerin bakiyelerinin ortalaması alınarak hesaplanır.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, yapılan denetim ve incelemeler sonucunda zorunlu karşılık yükümlülüklerinden kaçınmak için işlem yaptığı tespit edilen bankalardan, yükümlülüklerini iki yükümlülük hesaplama tarihi arasındaki günlerin bakiyelerinin ortalamasını alarak hesaplamalarını isteyebilir.

Bankaların yabancı para cinsinden yükümlülükleri ile bu yükümlülükler için tesis edilen zorunlu karşılık tutarları;

a) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca alım satımı yapılan dövizler için yükümlülüklerin hesaplandığı tarihte Resmî Gazete’de ilan edilen döviz alış kurları,

b) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca alım satımı yapılmayan dövizler için yükümlülüklerin hesaplandığı tarihten bir gün önce Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının internet sitesinde yayımlanan bilgi amaçlı döviz kurları,

c) Kıymetli madenler için yükümlülüklerin hesaplandığı tarihte İstanbul Altın Borsasında oluşan ağırlıklı ortalama kıymetli maden fiyatları, fiyat oluşmaması halinde uluslararası piyasalarda oluşan ve İstanbul Altın Borsası tarafından ilan edilen fiyatlar,

esas alınarak Türk lirası cinsinden hesaplanır.

Bankalar, Türk lirası yükümlülükleri için Türk lirası cinsinden, yabancı para yükümlülükleri için ABD doları ve/veya euro döviz cinslerinden olmak üzere, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde açılan hesaplarda, 5 inci maddede öngörülen oranlarda nakden zorunlu karşılık tesis ederler. Ancak;

a) Türk lirası yükümlülükler için tutulması gereken zorunlu karşılıkların en fazla yüzde 10’u ABD doları ve/veya euro döviz cinslerinden,

b) Yabancı para yükümlülükler içinde yer alan kıymetli maden depo hesapları için tutulması gereken zorunlu karşılıklar standart altın cinsinden,

c) Kıymetli maden depo hesapları hariç yabancı para yükümlülükler için tutulması gereken zorunlu karşılıkların en fazla yüzde 10’u standart altın cinsinden,

bloke hesaplarda tesis edilebilir. Standart altın, 18/11/2006 tarihli ve 26350 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2006/1 sayılı T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı’nın “Kıymetli Maden Standartları ve Rafinerileri Hakkında Tebliği”nin 3 üncü maddesinde yer alan “kıymetli maden” tanımında belirtilen altındır.

Türk lirası yükümlülükler için tutulan yabancı para zorunlu karşılıkların Türk lirası karşılığı, tesis süresinin ilk gününden bir önceki iş günü Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının internet sitesinde ilan edilen gösterge niteliğindeki ABD doları ve euro döviz alış kurları esas alınarak hesaplanır. Bu tutarın, dördüncü fıkranın (a) bendinde belirlenen limiti aşan kısmı zorunlu karşılığa sayılmaz.

Yabancı para yükümlülükler için tutulan altınların Türk lirası karşılığı, yükümlülüklerin hesaplandığı tarihte İstanbul Altın Borsasında oluşan altın fiyatı esas alınarak hesaplanır. Yabancı para yükümlülükler için tesis edilen altın tutarının, dördüncü fıkranın (b) ve (c) bendinde belirlenen tutarı aşan kısmı zorunlu karşılığa sayılmaz.

Bir tesis döneminde tutulması gereken Türk lirası zorunlu karşılıkların yüzde 10’unu aşmamak koşuluyla, eksik tutulan karşılıklar bir sonraki dönemde tutulabilir, fazla tutulan tutarlar bir sonraki dönemde eksik tutulan karşılıklara sayılır.

Türk lirası yükümlülükler için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılıkların Türk lirası cinsinden tutulan kısmı ile yabancı para yükümlülükler için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılıkların en fazla 3 puanlık kısmı ortalama olarak tesis edilir.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, ortalama olarak tutulan zorunlu karşılıkların bir kısmının veya tamamının bankalar itibarıyla belirli süreler için bloke olarak tutulmasını isteyebilir.

Zorunlu karşılıkların tesis süresi 14 gündür. Bu süre yükümlülüklerin hesaplandığı tarihten iki hafta sonraki cuma günü başlar ve ikinci haftanın perşembe günü mesai saati bitiminde sona erer. Tesis süresinin ilk gününün resmî tatil gününe rastlaması halinde, bloke olarak tesis edilen kısımlara ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmesinde tatili izleyen ilk iş günü esas alınır.

Zorunlu karşılık yükümlülüklerinin hesaplanma dönemi ile zorunlu karşılıkların tesis süresi önceden duyurulmak koşuluyla gerektiğinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca değiştirilebilir.”

MADDE 4 – Bu Tebliğ’in;

a) 3 üncü maddesi ile değiştirilen 2005/1 sayılı Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ’in 6 ncı maddesinin dördüncü fıkrasının (a) bendi ile beşinci fıkrası 16/9/2011 tarihinde,

b) Diğer hükümleri 14/10/2011 tarihinde,

yürürlüğe girer.

MADDE 5 – Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı yürütür.